Vanaf zes jaar

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2022

Anke Kranendonk, Jan Jutte (ill.): Bok ontsnapt!

door An-Sofie Bessemans

6+ - In Bok ontsnapt! leert de eerste lezer Jan en zijn vriendje Appie kennen. Appie is een bok. Jan heeft ook een hond en poezen, maar die komen maar kort ter sprake. In dit stapelverhaal draait het duidelijk om de bok, die voor Jan heel bijzonder is. Appie is de buren wel tot last, een voor een komen ze klagen. De bok gilt, hij stinkt, hij springt. Legitieme klachten, maar wat kan Jan doen? Met de bok praten of onderhandelen lukt niet. Rustig wordt hij ook niet: Jan probeert met hem geluidloos in het hok te liggen, maar valt in slaap en al gauw staat de bok weer buiten. Papa stuurt Jan naar bed, terwijl Appie maar blijft mekkeren. En tot overmaat van ramp wordt ‘s morgens aangebeld: de bok is ontsnapt.  

Dit eenvoudige verhaal voor eerste lezers in de reeks ‘Tijgerlezen’ doet je denken over welke plaats dieren nog mogen innemen. Het is niet duidelijk of Jan op het platteland of in de stad woont. Wel weet je dat hij een grote tuin heeft. Wanneer wordt de bok tot last? Is een bok zonder geitje een slim idee of niet?
 
Jan beschouwt de bok als zijn grote vriend en leert er gaandeweg ook verantwoordelijkheid voor dragen. In het begin komt het hem maar wat handig uit dat hij de bok zijn restje spruitjes, kool of sla kan voeren. Als de buurman komt klagen over de stank, ruimt hij ook zijn keutels op. En met de komst van de tweede buurman wordt ook duidelijk dat de bok geen schade mag toebrengen aan het hek dat de tuinen scheidt: Jan leert letterlijk de grens kennen.
 
Het kind lijkt zich bovenal bondgenoot te voelen van het dier. Niet zo gek natuurlijk, beiden worden geviseerd door volwassenen die al snel van hen gehoorzaamheid verlangen. Uiteindelijk krijgt het verhaal een goed, zelfs romantisch staartje, en wordt de vrede in de straat hersteld.
 
De tekst van Anke Kranendonk is licht van toon. Technisch leest het soepel, met korte woorden en dialoog, en ook een verteller die de lezer direct aanspreekt (‘Pas maar op! Maak Appie niet boos. Dan gaat zijn kop naar voren. En duwt hij zijn horens in je buik.’). Bekroond illustrator Jan Jutte zorgt voor prenten in de gemengde techniek die we goed van hem kennen. Jan wordt neergezet als een sympathiek knulletje met een rond brilletje en een warrige rosse haardos. Hij is fijner getekend dan veel andere personages, die er wat cartoonesker uitzien en met dik zwart worden omrand. In de tekeningen zit ook wel wat humor. Zo moet Jan zijn neus dichtknijpen voor de keutels terwijl ook buurman Jo op de wc blijkt te zitten.
 
Anke Kranendonk, Jan Jutte: Bok ontsnapt!, Querido, Amsterdam 2021, 42 p. : ill. ISBN 9789045126920. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan