9+ - Soms krijg je als schrijver een idee
voor een verhaal in de schoot geworpen. Zo meldden de nieuwsmedia in 2009 dat het
negenjarig jongetje Mohammed Ponari in Balungsari (Oost Java) was getroffen
door de bliksem. Toen het jochie bijkwam, lag er een steen bij zijn hoofd. Hij
gooide hem weg, maar de steen kwam terug. Kort daarna bleek de eigenzinnige steen
geneeskrachtige eigenschappen te bezitten, waar ook water aan te pas kwam. Het
had verstrekkende gevolgen voor de kleine Mohammed en het dorpje waarin hij
woonde.
Hans
Hagen (1955) benutte in Bliksemkind nauwgezet de contouren van deze
geschiedenis. Alleen veranderde hij Mohammed in Yoko, een meisje dat aan haar
ontmoeting met de bliksem precies hetzelfde overhield als Mohammed, plus
daarbij een verschroeid kapsel. Hij geeft de gekte gestalte die bezit neemt van
een gemeenschap nadat zich een ‘wonder’ heeft gemanifesteerd. Als het wonder
bovendien herhaald kan worden is het hek helemaal van de dam. De commercie gaat
dan regeren.
De
jeugdige lezer krijgt een levendig verhaal voor ogen. Heel aardig is het middel
dat gebruikt wordt om de magie als het ware vanzelfsprekend te verweven met de
gebeurtenissen. Per hoofdstukje verandert namelijk het perspectief: we bezien
de ophef in Yoko’s Indonesische dorp door de ogen van mensen, dieren en vooral
dingen (onder meer een badkuip, de voorvork van een fiets, een radio, een
vulkaan).
Een
belangrijk aandeel in de ‘voorstelling’ heeft tekenaar Martijn van der Linden
(1979). Hij liet zich niet te zeer meeslepen door het kolderieke rond het
wonder van de steen, maar werd geïnspireerd door de sfeer van Japanse kunst,
sereen en gestileerd. Ook creëerde hij een subtiele beeldtaal van vignetjes. Zijn
grote, vaak pagina vullende illustraties worden steeds nog eens, maar dan super
gestileerd, in een klein vignet weergegeven. Op die manier krijgen de lezers
een aparte ervaring van de oosterse en magische setting van het verhaal. Het is
prima dat kinderen zo nu en dan eens met minder gangbare illustraties te maken
krijgen. Goede smaak en ingetogenheid gaan uitstekend samen.
Bliksemkind nodigt uit
tot voorlezen. Jongere kinderen kunnen veel ontdekken in de geraffineerd ‘leeg
gehouden’ verbeeldingen van de illustrator. Vanaf negen jaar is het boek
zelfstandig te lezen.
Het verhaal geeft ook een beeld van de niet altijd
zachtzinnige omgang met dieren en kinderen in Azië. In een arme gemeenschap
liggen de prioriteiten nu eenmaal anders. Het ontbreken van voldoende
betaalbare medische zorg wakkert daar natuurlijk het geloof in wonderdokters
aan. Het is aardig om te weten dat anno 2022 het jongetje Ponari volwassen en
vader is. Hij woont nog steeds in zijn dorpje. De heisa en commerciële actie
rond zijn wondersteen is allang weggeëbd. Uit een recent interview blijkt dat
het wonder hem zeker niet rijker heeft gemaakt in materiële zin. Hoe het met
Yoko afloopt, gaan we hier natuurlijk niet uit de doeken doen.
Hans Hagen, Martijn
van der Linden: Bliksemkind, Querido, Amsterdam 2022, 184 p. : ill. ISBN
9789045127668. Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan