3+ - Een
zoektocht en een parade van wilde dieren vinden we in Een hemel voor Beer van
Dolf Verroen en Wolf Erlbruch. Het boek opent ijzersterk en grijpt je meteen
bij de keel: ‘Zomaar ineens, op een middag, was opa Beer dood’. Veelzeggende
eenvoud. Ook de rest van de tekst is zuinig maar trefzeker. Kleine Beer wil
naar de berenhemel om dicht bij opa te zijn. Hij loopt bij alle dieren langs om
zich te laten opeten en zo naar de hemel te kunnen gaan. Maar telkens komt een
gril een stokje in de wielen steken.
Het stapelverhaaltje is klassiek
repetitief. Maar de herhaling wordt knap doorbroken door de gevarieerde
formulering en het wisselende ritme. Mooi en knap is het nochtans voorspelbare
einde: Kleine Beer komt terug in het nest en kruipt knuffelig dicht tussen papa
en mama. Getekende in een groene silhouet zweeft dit liefelijk tafereel als een
reuzenwolk tussen de andere wolken. Iets dichter bij de hemel misschien?
Het is bovendien
verrassend hoe verstild en afstandelijk tekst en illustratie het nochtans niet
evidente sluimerende thema van zelfmoord/opgegeten worden benaderen. Zoals in
de klassieke sprookjes sluipt het thema dood als een evidentie door het
verhaal. Dat Erlbruch dit soort koorddansen aankan, bewees hij al in Ik ruik
mensenvlees, een prentenboek waarin zelfs kannibalisme aan te pas komt.
De platen zijn
uiterst sober en hebben die typische Erlbruch-look die neigt naar Japanse
prentkunst: een geelachtige fond met een zachtblauwe of rode zweem die vanuit
de bovenrand naar beneden komt dwarrelen, pastelgroene wolkjes of een eenzaam
grijs of geel zonnetje, bamboestokken en lisachtige bladeren. Rotsblokken en
bomen zijn als silhouetten geknipt uit bewerkte, vibrerende grijzen.
De composities zijn meestal diagonaal en frontaal. Soms
niet meer dan vijf elementen worden uiterst accuraat en trefzeker in de
bladspiegel geplaatst, vaak en meestal aflopend, zoals vaak in Erlbruchs werk.
Veel dieren passeren de revue en krijgen allen een echte
Erlbruch-interpretatie: raak getypeerd, zonder onnodige franjes en soms met een
verrassend sterk effect.
Dolf Verroen, Wolf Erlbruch: Een hemel voor beer, Leopold,
Amsterdam 2004, 24 p. : ill. ISBN 9789025840877
Oorspronkelijk verschenen in De
Leeswelp
deze pagina printen of opslaan