Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 4, APRIL 2024

Yorick Goldewijk, Yvonne Lacet (ill.): De chaos in Loïs

door Katrien Maris

10+ - Yorick Goldewijk werd vooral bekend door het ontroerende Films die nergens draaien, waarvoor hij in 2022 de Gouden Giffel kreeg. Daarna leek zijn inspiratie in een stroomversnelling te komen. In 2023 verscheen de toekomstroman Duizend & ik en in februari 2024 lag zijn poëtische bundel met dierenverhalen, De boom die een wereld was, in de boekhandel. En ondertussen schreef Goldewijk ook nog De chaos in Loïs, kinderboek voor de Maand van de Filosofie 2024, die draait rond het thema chaos.  

Maarten en Loïs wonen in dezelfde straat en groeiden samen op. Ooit zaten ze nog in hetzelfde peuterbadje en speelden ze dagelijks met elkaar. Maar dan wordt Maarten verliefd op Loïs. Tegelijkertijd wordt Loïs ernstig ziek, een neuroblastoom met overlevingskansen die lager liggen dan de helft. Deze ontwikkelingen doen de toch al introverte Maarten volledig blokkeren en de vanzelfsprekendheid van hun vriendschap smelt als sneeuw voor de zon. De laatste drie weken van de zomervakantie is Loïs te zwak om nog naar de samenkomsten van hun vriendengroepje op de heuvel te komen, maar Maarten durft niet bij haar langs te gaan. En als haar stoel op de eerste dag van het nieuwe schooljaar leeg blijft, neemt hij Klaas uit hun vriendengroepje mee om de kaart met beterschapswensen van de klas bij Loïs langs te brengen. Klaas slaagt er immers prima in om met zijn ‘nonchalante charmes’ de ongemakkelijke sfeer te doorbreken.
 
Goldewijk verwoordt knap de onophoudelijke, chaotische stroom van gedachten waar deze verlegen beginnende puber zich doorheen worstelt. Verliefdheid voelt voor Maarten bijna pijnlijk aan, hij vergelijkt het met een samoeraizwaard dat beurtelings zijn hart en zijn maag doorklieft. ‘Sommige mensen noemen dat vlinders, maar dat sloeg nergens op, vond Maarten. Dat waren geen mensen maar Teletubbies.’ Yvonne Lacet verdiept deze gedachte met een illustratie van een in stukjes geknipte vlinder, één vleugel nog intact, in sobere zwarte en grijze tinten.
 
Loïs is duidelijk Maartens tegenpool. De chaos die in haar lichaam huist, maakt haar hoofd juist heel helder. Zij wil alles uit het leven halen en gaat recht op haar doel af. Ze voelt Maartens verliefdheid aan en probeert hem subtiel uit zijn tent te lokken. En hoe ziek ze ook is, ze gooit al haar charmes in de strijd, speels en een beetje spottend.
 
Dan komt Maarten met het plan om met Loïs en hun vriendengroepje een nacht door te brengen in het legendarische Schervenhuis op de hoek van hun straat, waarvan gefluisterd wordt dat het gebroken dingen heel kan maken. Het is mooi hoe Goldewijk hier de twijfel voldoende ruimte geeft. De vrienden geloven immers niet echt dat het huis Loïs kan genezen. Maar doordat ze het gevoel hebben dat ze iets kunnen doen, kunnen ze weer heel even onbezorgd kind zijn. De tussenkomst van Loïs moeder – die chocolademelk en een dekentje voor haar dochter brengt -- vormt een kantelpunt, want na haar vertrek verdiepen de gesprekken zich. Nu wordt er ook gepraat over Loïs ziekte, de behandelingen, de beperkte overlevingskansen. En het is net dit gesprek over de bittere realiteit dat alle chaos even tot rust lijkt te brengen.
 
Als Loïs plots opstaat om Maarten te kussen, loopt ze met veel gerinkel haar mok chocomelk omver. Maar wanneer de vrienden naar de vloer kijken, staat de mok daar ongeschonden. Is dit een vleugje magie, slaat de fantasie van het vriendengroepje op hol, of moeten we dit eerder begrijpen als een symbool van wonderlijke orde? Goldewijk doet hier een stapje opzij en laat die interpretatie volledig aan de lezer over.
 
Het is mooi hoe Maarten en Loïs elkaar ten slotte vinden in hun wederzijdse verliefdheid. Onder zijn voorzichtige euforie voel je hoe Maarten blijft balanceren tussen geloof in de toekomst en de angst om te verliezen, de diepmenselijke twijfel die niemand vreemd is.
 
Yorick Goldewijk, Yvonne Lacet: De chaos in Loïs, Querido, Amsterdam 2024, 96 p. : ill. ISBN 9789045130033. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan