Bekroning

JEUGDBOEKEN NR. 2, SEPTEMBER 2015

Juryverslag: Een toppunt van verbeeldingskunst : Carll Cneut bekroond met de Vlaamse Cultuurprijs voor de Letteren 2014

door Redactie

De Vlaamse Cultuurprijs voor letteren 2014 is toegekend aan Carll Cneut voor zijn boek De gouden kooi (tekst: Anna Castagnoli, vertaling: Saskia De Coster), in combinatie met de tentoonstelling In my head die tot 10 mei 2015 liep in de Sint-Pietersabdij in Gent. Het is voor het eerst dat er slechts één laureaat verkozen wordt uit zulke verschillende deelgebieden als poëzie, proza, kinder- en jeugdliteratuur, essay, theaterteksten en vertalingen. In haar motivatietekst maakte de jury vooraf volgende opmerking:
De jury betreurt de reductie van de twee jaarlijkse Cultuurprijzen Letteren, die tot voor kort om de drie jaar een prijs garandeerden voor de verschillende deelgenres: poëzie, proza, kinder- en jeugdliteratuur, essay, theaterteksten, vertalingen naar en uit het Nederlands. Eén algemene Cultuurprijs Letteren per jaar doet onvoldoende recht aan de veelheid aan deelgenres en aan verschillende praktijken binnen de Vlaamse letteren.
De jury wil ook wijzen op het feit dat het gevaar voor blinde vlekken gevoelig verhoogt, omdat de jury het gehele Vlaamse letterenlandschap moet overschouwen. In de praktijk valt een jury met de gewenste sluitende kennis en expertise niet samen te stellen.
Bovendien staat de jury in het nieuwe model voor een hybride opdracht, waarbij zij prominente namen uit uiteenlopende genres tegenover elkaar moeten afwegen of scheppende kunstenaars vergelijken met de werking van organisaties.
 
Met deze kritische bedenkingen in het achterhoofd kent de jury de Vlaamse Cultuurprijs voor de Letteren 2014 toe aan Carll Cneut voor zijn werk De gouden kooi (tekst: Anna Castagnoli, vertaling: Saskia De Coster) en In my head. Tentoonstelling Sint-Pietersabdij Gent, 2 december 2014 tot 10 mei 2015. 
 
Voor de jury werd het literaire jaar 2014 beheerst door Carll Cneut. Zijn boek De gouden kooi is een nieuw ijkpunt in een uniek oeuvre.
De jury omschrijft Cneut als een bevlogen kunstenaar die een prachtig oeuvre uitgebouwd heeft Hij heeft grenzen verlegd in de Vlaamse illustratiekunst en een belangrijke plaats binnen de Vlaamse jeugdliteratuur veroverd. Cneuts werk heeft door de onmiskenbare eigen signatuur een grote uitstraling en impact, die ook ver buiten Vlaanderen reikt.
Zijn consistente oeuvre heeft een permanent hoge kwaliteit, elk boek biedt een uitgebalanceerd verhaal in beelden, dat over en doorheen het geschreven verhaal overtuigend uitdrukking geeft aan personages, emoties en betekenissen. Een boek van Carll Cneut laat zich bovendien niet alleen lezen en kijken, zijn fascinerende stapelprenten stimuleren de lezer om te zoeken naar het verhaal-in-beelden. Lege plekken en onafgewerkte beelden nodigen uit om ook zelf deel te nemen en het verhaal verder te vertellen.
Met elk boek zet de illustrator weer een stap verder in de verkenning van zijn illustratie- en vertelmogelijkheden. Met De gouden
kooi leverde Cneut een bijzondere persoonlijke prestatie, de illustrator toont zijn meesterschap in deze evenwichtige, dynamische compositie, die technisch ‘perfect’ mag heten.
De gouden kooi is gebaseerd op een modern sprookje van de hand van de Italiaanse schrijfster Anna Castagnoli en werd vertaald door Saskia De Coster. Maar Cneut is evenzeer verteller van De gouden kooi: In de beweging op de prent, in kleuren en densiteit, in houdingen en verhoudingen doet hij vooral het verhaal van emoties en drijfveren. Zijn tekeningen breken op die manier als het ware in de tekst in. Met onafgewerkte platen, tekeningen in kinderstijl en soms wat morsige geschilder maakt Cneut gevoelens van onmacht en onvervuld verlangen concreet en legt hij de vertelling open voor interpretatie en persoonlijke invulling.
De tentoonstelling In my head, die in 2014-2015 in de Sint-Pietersabdij in Gent liep, is voor de jury exemplarisch voor Cneuts zorgvuldig opgebouwde oeuvre. De onaffe illustraties die in de expo naar voren kwamen, passen volledig binnen Cneuts poëtica. Ze zijn een voortdurende uitnodiging aan de lezer om het verhaal ‘in het hoofd’ te vervolledigen. De expo was erg succesvol bij een breed publiek: van klein tot groot en van kenner tot leek werden zijn werken massaal bewonderd. Door zelf op de tentoonstelling te tekenen, bracht Cneut zijn kunst dichter bij het publiek en creëerde hij een unieke belevenis van zijn kunst.
Kortom, het werk van Carll Cneut is een toppunt van verbeeldingskunst in alle betekenissen van dat woord: het heft op vernuftige wijze het onderscheid tussen tekst en illustratie op. Alleen al op grond daarvan mag het aanspraak maken op een literaire bekroning. Als illustrator van De gouden kooi heeft hij een uitzonderlijke poëtische vertelling gecreëerd, die de bekroning met de Vlaamse Cultuurprijs voor de Letteren 2014 absoluut verdient.
 
De jury was samengesteld uit: Patrick Lateur (voorzitter), Kevin Absillis, Fikry el Azzouzi , Dorian van der Brempt, Ilke Froyen, Iris van Germeersch, Jen de Groeve, Bea de Koster en Johan Vandenbroucke.

Recensies over het werk van Carll Cneut


deze pagina printen of opslaan