Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 9, OKTOBER 2018

Geert-Jan Roebers, Margot Westermann (ill.): De grondel & de garnaal en andere vreemde vriendschappen in het dierenrijk

door Eline Van laethem

9+ - Bioloog Geert-Jan Roebers heeft al enkele informatieve (kinder)boeken op zijn naam staan. Net als met Ben niet bang voor de wilde dieren (Gottmer 2017) en Zij de cobra? Wij de adder! (Gottmer 2016) slaagt Roebers er met De grondel & de garnaal in zijn passie voor het dierenrijk te vertalen naar een aantrekkelijk boek waarin kinderen een verscheidenheid aan opmerkelijke diersoorten kunnen ontdekken. Margot Westermann – die zich al liet opmerken met haar tekeningen voor De zweetvoetenman, bekroond tot één van De Best Verzorgde Boeken van 2017 en genomineerd voor De Woutertje Pieterse Prijs 2018 – neemt de illustraties voor haar rekening.
 
De grondel & de garnaal onderscheidt zich van andere informatieve dierenboeken door de originele invalshoek: bijzondere vriendschappen in het dierenrijk. In zijn beknopte maar nauwgezette dierenportretten, die doorgaans niet meer dan twee bladzijden in beslag nemen, haalt Roebers talloze verrassende weetjes aan. Zowel vertrouwde diersoorten, zoals de kakkerlak en de adder, als dieren die in onze contreien zelden of nooit voorkomen, zoals de mara (een Argentijns knaagdier) en de remora (een tropische vis), passeren de revue. 
 
Telkens wordt duidelijk gemaakt hoe dieren die behoren tot dezelfde soort, onderling met elkaar omgaan of op welke manier er tussen verschillende diersoorten ‘vriendschappen’ kunnen ontstaan. Adders zitten ’s winters bijvoorbeeld in elkaar verstrengeld als spaghetti en de remora lift vaak mee op de rug van een haai of walvis, in ruil voor een grondige schoonmaakbeurt van zijn reisgenoot. 
 
Om lezers aan te spreken zoomt Roebers in op bepaalde feiten die duidelijk maken dat de gewoontes van dieren soms wel iets weg hebben van menselijke gebruiken. Zo komt aan bod hoe een jonge keizerspinguïn zeven weken na zijn geboorte naar de ‘crèche’ wordt gestuurd, waar hij samen met andere leeftijdsgenoten wacht tot zijn ouders terugkeren van hun visjacht. De auteur vertrekt bovendien in elk hoofdstuk vanuit het perspectief van zijn doelpubliek, om vervolgens linken te kunnen leggen tussen mensen en dieren: ‘Misschien kun jij goed rekenen, maar is banden plakken niet jouw ding ... Als je een handige vriend hebt, is dat helemaal niet erg ... Zo denken sommige dieren er ook over.’ 
 
Dit zorgt ervoor dat teksten meer gaan leven bij de lezer. De informatieve passages, die gekenmerkt worden door een vlotte vertelstem, zijn aansprekend, maar de weetjes lijken regelmatig af te wijken van het centrale thema vriendschap, waardoor het geheel soms wat chaotisch overkomt. Zowel de talrijke extra feiten in rode letters, die vaak niets te maken hebben met vriendschappen tussen dieren, als de indeling van het boek, die geen logische volgorde lijkt aan te nemen, dragen bij tot een zekere wanorde. 
 
De speelse, dynamische illustraties van Westermann, die vaak een volledige pagina beslaan of over twee pagina’s heen lopen, staan in perfecte wisselwerking met de informatieve teksten van Roebers. Westermann toont de besproken dieren aan de hand van een eigen interpretatie, die vaak bepaalde aspecten uit de tekst op humoristische wijze beklemtoont . In het onderdeel ‘speelmaatjes’ zien we bijvoorbeeld hoe een olifant zich klaarstoomt om te badmintonnen met een raket in zijn slurf. Vele tekeningen voegen echter ook waarheidsgetrouwe informatie toe. Zo wordt onder andere een visueel onderscheid gemaakt tussen de gewone neushoornvogel en de zuidelijke geelsnaveltok, en tussen het ‘speelgezicht’ en het ‘nu-even-niet-gezicht’ van chimpansees. De talrijke kleurenillustraties zijn vaak afgesneden door de rand van het blad, waardoor het soms lijkt alsof dierenhoofden een kijkje komen nemen naar de weetjes die over hen worden verteld. 
 
De grondel & de garnaal is geen boek om in één keer uit te lezen, maar wel een gids vol boeiende weetjes en tekeningen om langdurig en uitgebreid in te bladeren.
 
Geert-Jan Roebers, Margot Westermann (ill.): De grondel & de garnaal en andere vreemde vriendschappen in het dierenrijk, Gottmer, Haarlem 2018, 128 p. ISBN 9789025769239. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan