Vanaf zes jaar

JEUGDBOEKEN NR. 4, APRIL 2019

Atak: De omgekeerde wereld

door Katrien Maris

6+.-.Wie dacht dat De omgekeerde wereld wel een klassiek prentenboek zou zijn, wordt ogenblikkelijk uit z’n comfortzone gehaald. Een muis, overduidelijk familie van Mickey Mouse, gidst ons zonder woorden door een reeks illustraties, waarin de wereld ondersteboven wordt gekeerd. In een aantal van deze taferelen hebben dieren de heerschappij overgenomen. De haas zit de jager bijvoorbeeld op de hielen met een geweer. Een andere prent toont een uitgeputte, zwetende ruiter met een grijnzend paard op zijn rug. Ook het beeld van het circus waarin dieren mensen kunstjes laten opvoeren, trekt bijzondere aandacht. En de vrolijk ronddartelende dino’s die in een museum kijken naar een menselijk skelet doen je als toeschouwer toch wel even stilvallen.
 
Andere illustraties laten eigenaardige natuurfenomenen zien. Dieren die normaal leven in koude streken, onder andere ijsberen, pinguïns en walrussen bevolken bijvoorbeeld tropische wouden, terwijl verderop in het boek giraffen, olifanten en kamelen gehuisvest zijn in een sneeuwlandschap. Een ander voorbeeld dat eruit springt is de illustratie van het overstromend huis, dat door de brandweer kordaat met laaiend vuur wordt geblust.
 
Klassieke sprookjes krijgen een nieuwe betekenis. In één enkele illustratie blazen drie biggetjes het houten huis van een wolf omver, gaat een andere wolf met zijn mandje op de loop voor roodkapje en blijkt een gemene witte geit zes kleine wolfjes te hebben verslonden. Oudere kinderen en volwassenen zullen ongetwijfeld genieten van de guitige verwijzing naar het verhaal van de Fontein van de Eeuwige Jeugd. In dit boek springen  baby’s in een fontein en ze komen er als senioren weer uit.

De Berlijnse kunstenaar Georg Barber, alias Atak, houdt ook van striptekeningen. Dat komt mooi tot uiting in de illustratie van het dorpsplein vol bijzondere stripfiguren. Snoopy met het hoofd van Donald Duck, Popeye met het hoofd van Snoopy, Donald Duck met het hoofd van Batman, het is maar een greep uit de komische creaties die er rondlopen. Een aantal stripfiguren, onder andere Snoopy, Kuifje, Bobby en Donald Duck, zijn trouwens ook terug te vinden in andere prenten.

Atak laat ons zelf ervaren dat zijn intrigerende illustraties echt geen woorden nodig hebben om hun verhaal te vertellen. Door vrije associatie kan bij elke prent een hele reeks van verhalen ontstaan, die elke keer weer een beetje anders is, afhankelijk van de degene die ernaar kijkt. Het thema van dieren die mensen domineren krijgt duidelijk een prominente plaats in dit boek. Illustraties zoals die van de vermoeide ruiter en het mensencircus tonen omgekeerde machtsverhoudingen en geven een wat onbehaaglijk gevoel. Atak, die zijn carrière begon als cartoonist, hekelt die vanzelfsprekendheid waarmee wij de relatie tussen mens en dier denken te definiëren.
 
Opvallend in deze omgekeerde wereld zijn de prachtige natuurlandschappen. Zo ligt de fontein waarin de baby’s duiken in een uitgestrekte wilde tuin, ingekleurd in verschillende tinten groen. Er bloeien de vreemdste bomen en struiken. Ook exotische bloemen, planten en dieren schitteren in heldere kleuren. Een hemel in tinten van pastelblauw, roze, zachtgeel, watergroen en een zweem van bordeaux werpt een sprookjesachtig licht over het tafereel. Deze mooi uitgewerkte natuurelementen en hemels in surrealistische kleuren zijn in meerdere illustraties terug te vinden. Atak lijkt pastelkrijt te gebruiken en kleurt zijn illustraties nadrukkelijk, soms wat ruw, in. Qua stijl doen ze denken aan muurschilderingen of stoeptekeningen. Een knipoog naar zijn verleden als straatkunstenaar?
 
De absurditeit van de illustraties en de aparte uitwerking ervan, blijven je blik trekken. Wie de tijd neemt om deze beelden te laten spreken, krijgt heel wat verhaalstof aangeboden, en heel wat om over na te denken.
 
Atak: De omgekeerde wereld, Boycott, Amsterdam 2019, 34 p. : ill. ISBN 9789492986061.Vertaald door Ard Posthuma 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri