Vanaf zes jaar

JEUGDBOEKEN NR. 4, APRIL 2019

Stéphane Servant, Rébecca Dautremer (ill.): Haast

door Jen de Groeve

6+ - Een klein mannetje met bolhoed doet het stof opwolken als hij zich, zichzelf aansporend ‘hop hop…’ voorthaast op acht, nee wel tien of elf benen. Alles wat op zijn weg komt, loopt hij omver. Hij trotseert woestijnen en oceanen, en is al honderd keer de aarde rondgelopen zonder ook maar één blik op de wereld. Hij heet Haast en vluchten is zijn lot, want hij voelt zich onophoudelijk achtervolgd door Einde. Einde verschijnt als een onschuldig stofwolkje, maar groeit snel uit tot een vormloos monster, dat Haast met vlijmende tanden en klauwen wil verslinden.
 
Op een dag, als Haast over een vlakte spurt, wordt hem de weg versperd door Berg. Ze heet Berg omdat ze immens, sterk en bewegingsloos is. Berg is namelijk bang dat Einde haar vindt en daarom houdt ze zich doodstil. Ze gaat ook voor Haast niet uit de weg en omdat Einde in de verte al opdoemt, hijst hij Berg op zijn rug en rent verder. Zo hoeft Berg niet te bewegen en Haast kan toch verder vluchten. Ze gaan helemaal de aarde rond en voor Berg opent zich een nieuwe wereld. Ze is verrukt over al het moois dat ze ziet, voelt zich ‘als een wolk boven de aarde.’
 
Maar na duizend jaar rennen is Haast moe en Einde begint hen langzaamaan in te halen. Berg heeft een oplossing: ze verbergt Haast in haar rokken en gaat roerloos langs de weg liggen. Ze blijven daar duizend jaar, Haast rust uit en geniet van al het moois dat hij nu ziet, voelt zich ‘als een kalm beekje op de aarde’.
 
Weer duizend jaar later, geloof het of niet, baart Berg een kindje. Ze noemen hem Nu. Als Nu onvervaard zijn eerste pasjes zet, zijn de ouders verrukt – en bang dat Einde hem zal vinden. Dus wil Haast hem leren rennen en Berg wil dat hij roerloos blijft, maar Nu heeft aan geen van beide een boodschap. Zijn ouders leren van hem hoe ze moeten lopen zonder te haasten en zonder angst voor Einde, die hen op een dag hoe dan ook zal inhalen.  
 
Stéphane Servant schrijft in zijn allegorische tekst poëtisch en op een volwassen toon over doodsangst, die het onmogelijk maakt om van het leven te genieten. Een verhaal dat om reflectie vraagt, zonder zwaar op de hand te worden. Het is echter het samenspel met Rébecca Dautremers prenten, dat het boek ook leesbaar maakt voor jonge kinderen. Haast is een karikaturaal figuurtje en Dautremer laat hem op zijn minstens tien benen in grappige soms stripachtige sequenties eindeloze lengtes rennen. Zijn zwoegen en sleuren om de immense Berg op zijn rug te tillen is clownesk, de vogeltjes die in zijn hoed nestelen wanneer Haast duizend jaar rust neemt, zijn lieflijk, de strijd van Nu met het monsterlijke Einde ronduit kluchtig.  
 
Dautremer vertelt het verhaal eigenlijk los van de tekst. Tekst en beeld houden geen gelijke pas. Zo staat Dautremer enkele bladzijden lang stil bij Haasts intense pogingen om Berg in beweging te krijgen, terwijl de tekst intussen al rustig verder gaat over Berg die vanop zijn rug van de wereld geniet. Dautremer zorgt op die manier voor actie, én voor grappige en emotioneel aansprekende accenten. Je kunt het verhaal helemaal aan de hand van de prenten lezen, waarin ze trouwens meesterlijk de dwaze maalstroom van het leven uitdrukt. Op een paar momenten nodigen de prenten ook uit tot reflectie. Het coverbeeld bijvoorbeeld, van Nu met zijn vaders bolhoed op het hoofd, heeft iets van een verstilde clown, het slotbeeld, waar Haast en Nu vanop Berg naar de eindeloze wolkenlucht staan te kijken, vormt een intens orgelpunt.
 
Vrolijke humor, kolder, wijsheid en esthetiek maken van Haast een erg knap, diep en toegankelijk verhaal voor elke leeftijd. De tekeningen zijn gemaakt in zachte aardetinten, zwart en een vleugje rood. De tekst is gezet in een oranje letter, schutbladen en achterflap kleuren ook vrolijk op en vormen met de prenten in gedempte kleuren een gedurfd en smaakvol geheel.
 
Stéphane Servant, Rébecca Dautremer: Haast, Davidsfonds/Infodok, Leuven 2019, 60 p. : ill. ISBN 9789059089136. Vertaling van Cavale door Ed Franck. Distributie Standaard Uitgeverij





deze pagina printen of opslaan