Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 1, JANUARI 2020

Selma Noort: Eilandheimwee

door Ilja van de Sande

9+ - In 1993 won het boek Eilandheimwee van Selma Noort een zilveren griffel. De jury schreef destijds: ‘De boeken van Selma Noort zijn voor iedereen die houdt van met zorg en betrokkenheid vertelde verhalen over personages die echt zijn.’ Inmiddels is het boek voor de vijfde keer herdrukt, compleet met nieuwe omslag van Martijn van der Linden.

Raven, die met zijn ouders, zusjes en zijn Pake (opa) en tante Noenke op een kleurrijk eiland woont, moet op een dag naar school. Dat gaat bij Raven gepaard met herkenbare angsten: hoe is het op school, zal ik vrienden krijgen? Raven merkt dat het op het vasteland anders gaat, zijn klasgenoten begrijpen zijn leven op het eiland niet. Gelukkig is er één iemand die hem wel begrijpt: zijn juf Sippora. Sippora vertelt de klas over het schuwe schelpenmeisje, het eilandmeisje dat bang is voor mensen, omdat ze haar niet begrijpen. Dankzij dit verhaal leren Ravens klasgenoten hem, maar ook leert Raven zichzelf beter kennen.

Eilandheimwee bevat slechts 71 pagina’s, die verdeeld zijn over dertig hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat maximaal uit drie bladzijdes. Dat neemt niet weg dat Selma Noort een verhaal met meerdere lagen en ontwikkelingen in de personages neerpent. De hoofdstukken zijn beschrijvend, met korte en eenvoudige zinnen. Het is bijna alsof een jong kind het verhaal aan je vertelt. De gedetailleerde beschrijving, gecombineerd met korte dialogen zorgen voor een wat trager leestempo. Het verhaal kabbelt voort als een rustige zee rondom het eiland.

Het verhaal van Raven en zijn familie wordt verteld vanuit het perspectief van een alwetende verteller. Hierdoor ben je als lezer als het ware de achtste bewoner van het eiland. Je proeft de eenzaamheid van Raven, de gemoedelijke sfeer op het eiland en leert haar bewoners steeds beter kennen, maar er blijven ook nog mysteries te ontrafelen. Waarom woont Noenke nog steeds bij Pake? En waarom spreekt ze eigenlijk nooit?

Het boek is geïllustreerd met kleine, tekeningen in grijstinten gemaakt door Selma Noort zelf, maar in de tekst is er volop kleur aanwezig. In de beeldspraak, zoals zichtbaar is in de hoofdstuktitels: ‘de zilver-zoute zee’ en ‘de melkwitte maan’, en kleur speelt ook een belangrijke rol in het verhaal. De vader van Raven is een schilder die alles op het eiland van kleur voorziet. Het wordt door Ravens klasgenoten gekscherend het regenboogeiland genoemd.

Eilandheimwee bestaat uit meer dan de door de griffeljury geroemde betrokkenheid en echtheid van de personages. Selma Noort schrijft licht, maar met diepgang. De eenzaamheid is overal in het verhaal aanwezig zonder dat het zwaar op de hand wordt. In een beperkt aantal pagina’s zet zij een beduidend verhaal neer dat je langzaamaan afpelt om tot de kern te komen.

Selma Noort: Eilandheimwee, Leopold, Amsterdam 2019, 71 p. : ill. ISBN 9789025877170. Distributie Standaard Uitgeverij 

deze pagina printen of opslaan