Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 5, MEI 2020

Pieter van den Heuvel: De verhuisdieren

door Jan Van Coillie

3+ - Wat een prachtboek is dit, en wat een totaalkunstwerk! Nochtans is de verhaaldraad heel eenvoudig: allerlei dieren verhuizen, klaarblijkelijk uit de wilde natuur naar de stad, en allemaal torsen ze hun dierbaarste spullen mee. Maar wat een kijkavontuur weet Pieter van den Heuvel van dit simpele gegeven te maken, een avontuur in de ware zin van het woord waarbij van alles te ontdekken valt.
 
Elk dier of groepje dieren prikkelt je verbeelding en roept een verhaal op, al dan niet gestimuleerd door de zin die de tekening begeleidt. Wat moet Varken met een goudvis, Kolibri met zijn brillen en Nijlpaard met een tv? En kijk, er zijn twee nijlpaarden en die torsen een walvis die duidelijk iets met die tv heeft. En wat doet dat matje op zijn kop, of is het een stukje weggekrabde huid? Misschien deden de twee krabben dat wel die op zijn brede rug meereizen met tas en schelp? Zo stapelt Van den Heuvel het hele boek door de meest fantastische combinaties op elkaar: eland sjouwt een piano met erbovenop een zevenslaper met een vogelkastje en schommelend in zijn gewei een aap met een tros bananen. Je raakt er niet op uitgekeken.
 
Als je aandachtiger kijkt, ontdek je tal van leuke details. De giraf draagt bolletjeslaarzen en een tweede giraf verderop warme winterlaarsjes. Pas als je de bladzijde omslaat, zie je haar kop die het uitgeputte schaap optilt. De flamingo’s dragen sokken… op hun kop en het schaap twee schattige egeltjes op zijn rug. De humor steekt vaak in de verrassende combinaties: zo sjouwt de wolf een omgekeerd schaap op zijn rug met daarop een stapel potten en pannen, en neushoorn tilt een auto in een wankel evenwicht op zijn hoorn met een lama als tegengewicht.
 
Humor in overvloed dus, maar er is ook spanning. Van wie is die grote, groene staart en van wie zijn die lompe poten die op sommige bladzijden opduiken? Ze zijn van boven als het ware afgesneden door de rand van het blad wat je vanzelf nieuwsgierig maakt naar wat je niet ziet. Niet enkel de kijker-lezer is nieuwsgierig maar ook meerdere dieren in de rij, zoals de wolf en de lama die verbijsterd naar boven staren.
 
Niet alleen de prenten maar ook de tekst en de combinatie van beide zetten je verbeelding aan het werk. Komt daarbij dat die tekst erg prettig leest door alliteraties en rijmen. Een zin als ‘Panter neemt problemen mee’ moet je zelf interpreteren in relatie tot de tekening waarop het dier jachttrofeeën, geweren, een kettingzaag en een bijl torst. Spin draagt ‘gewoon een vaas’, maar zo gewoon is dat niet wanneer je ziet dat die vaas boven het hoofd van Panter bengelt, alleen opgehouden door een spinnenweb. De pinguïns dragen ‘hun hele huis’, dat een diepvriezer blijkt en stindier beschermt de kluis … je kunt zelf al bedenken hoe die dat doet.  
 
Het einde mag ik natuurlijk niet verklappen, maar wel dat je eindelijk te weten komt van wie die reusachtige poten zijn en dat het verhaal eindigt met een enorme ‘SORRY’ … Eindigt? Niet helemaal. Je kunt het boek immers openvouwen tot een spectaculaire verhuisstoet van 4 meter lang! Het boek is een ‘leporello’. Het deed me meteen denken aan dat andere magistrale harmonicaboek, Madame Butterfly (2014) van Benjamin Lacombe. En jawel, zoals in dat boek kun je ook in De verhuisdieren de achterkant van de opengevouwen rij bladzijden bewonderen. In het boek van Lacombe vormden die een Japans kamerscherm, Van den Heuvel herneemt het decor van de voorkant, maar dan zonder de dieren en in omgekeerde volgorde. Tegen een achtergrond van fijne horizontale potloodlijntjes gaat de tocht nu terug van de rij huizen in de stad naar de ongerepte natuur. Misschien zit hier wel een milieuboodschap onder?  
 
Het boek is afgewerkt met een rood elastiek dat je eromheen kunt spannen, zodat je De verhuisdieren veilig overal naartoe mee kunt verhuizen. Wanneer je dat met een zucht om het boek heen spant, gaat je aandacht meteen naar de prenten op voor- en achterkant, met opnieuw van de leukste stapels dieren die je je kunt voorstellen. Je kunt haast niet wachten om dat rode elastiek weer weg te schuiven om nog eens in het boek te duiken.
 
Pieter van den Heuvel: De verhuisdieren, Gottmer, Haarlem 2020, 28 p. : ill. ISBN 9789025772055. Distributie L&M Books





deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri