Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 2, FEBRUARI 2021

Stephanie Parsley Ledyard, Chris Sasaki (ill.): Samen zijn we thuis

door Henk van Viegen

4+ - Het verhaal van dit fraai uitgegeven prentenboek begint meteen op het schutblad, en eindigt daar ook. Je ziet een typische stadsstraat, een beetje uit de goede oude tijd, met de winkels tussen de huizen. Later zien we ook nog een bakelieten telefoon. Het boek zal afsluiten met een villa in een wat sjiekere straat in een buitenwijk.   

Het is een multicultureel wereldje, de straat waar het hoofdpersonage, een jong meisje (vader zwart, moeder wit), met haar hond loopt. We zien een Indiaanse, een Italiaanse pizzabakker, een Schot, een hanenkam, een gehandicapte veteraan, een vrouw met een hoofddoekje, een joodse en een islamitische man in gesprek, witte en zwarte en bruine mensen. Dan komt ze thuis.
 
De Amerikaanse editie heeft als titel Home is a window en die zin is ook de start van het verhaal. De rest van de tekst varieert hierop: thuis is een voordeur, het kleedje in de gang, een knuffel, een tafel vol lekkers met de liefste mensen eromheen, iemand die helpt de scherven op te vegen, veilig in bed liggen dankzij het licht van de buurvrouw. Maar ook het T-shirt dat nog naar je oude kamer ruikt, als je op weg bent naar het nieuwe huis. Dan is thuis wat je achterliet, nieuwe schaduwen, een raam, we zijn in tekst en beeld terug bij het begin, maar dan op een andere, opnieuw veilige en warme plek.
 
In de Nederlandse versie gaat het anders en dat is een beetje spijtig. Jaap Robben en de uitgever kozen niet voor ‘Thuis is een raam’ als titel voor het boek, maar voor Samen zijn we thuis. Niet alleen is het een enigszins kleffe titel, het geeft ook een minder goed beeld van waar de tekst over gaat: een onderzoek naar wat thuis allemaal is (in haar vorige boek, Pie is for sharing (2018) onderzocht Ledyard op ongeveer dezelfde repeterende wijze wat je allemaal deelt). Deze Nederlandse titel is wat concreter, wat minder poëtisch, iets wat je ook ziet op andere plekken van de vertaling.  
 
Robben kiest een paar keer voor een aanpassing van de oorspronkelijke tekst als dat helemaal niet nodig is, de aanpassing doet er zelfs wat aan af: ‘The long quiet at the start of a journey’ wordt ‘de stille omhelzing voordat je vertrekt’, ‘and an arm around you tight’ verandert Robben naar ‘En een broer om tegen te leunen’. In beide gevallen zie je dat al op de prent, die dan eigenlijk alleen nog maar begeleidend is. In het algemeen kun je zeggen dat het poëtische origineel (het rijmt ook een paar keer) in het Nederlands meer een verhaaltje geworden is.
 
Het verhaal is verder wel zo gebracht dat de lezer nog voldoende te doen heeft. De verhuizing bijvoorbeeld wordt nauwelijks expliciet gemaakt in de tekst. Op een tekening zie je bij de zin ‘Tot alles plotseling verandert’ losjes wat verhuisdozen staan. Het gezin vertrekt, van een verhuisauto is geen sprake, later pas zien we een nieuw huis.
 
De geslaagde illustraties in aardetinten (met hier en daar iets fleurigs) die passen bij de warme wereld van het verhaal, zijn van illustrator/animator Chris Sasaki. Zijn tekeningen volgen de structuur van de tekst, met eindpagina’s die die van het begin hernemen, in een andere setting. Met hier en daar een extra herhaling, zoals het grote picknickkleed, dat hetzelfde patroon en dezelfde kleuren heeft als de deken op het bed van het meisje in het oude huis. Het beeld is zorgvuldig en harmonieus.
 
Over het geheel genomen een interessant en prettig prentenboek om samen te lezen en over te praten.  
 
Stephanie Parsley Ledyard, Chris Sasaki: Samen zijn we thuis, Gottmer, Haarlem 2020, 34 p. : ill. ISBN 9789025773427. Vertaling van Home is a window door Jaap Robben. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan