Vanaf zes jaar

JEUGDBOEKEN NR. 10, DECEMBER 2021

André Sollie, Joke van Leeuwen e.a., Carll Cneut (ill.): Altijd wat te vieren. Gedichten om gelukkig van te worden

door Jen de Groeve

6+ - Altijd wat te vieren was de titel van een evenement in oktober in Wervik ter gelegenheid van Carll Cneuts 25-jarige auteurschap, en nu is er ook een dichtbundel met die titel, waarvoor Cneut de illustraties maakte. Altijd wat te vieren bevat gedichten van 22 schrijvers, een keuze uit titels die de voorbije vijftig jaar bij uitgeverij Querido verschenen zijn. Alle gaan ze op een of ander manier over feesten, met taarten en slingers en cadeaus, maar ook over het feest van alledag, gewoon vieren dat je er bent:  

‘Weet niet waarom ik zo blij werd van er gewoon
te zijn net als alles, ik moest keihard lachen, ik viel
zowat uit die boom […]
 
Het is feest vandaag. Ik besta.’
 
Dat feest is van Eva Gerlach in ‘Alles’, het enige niet eerder gepubliceerde gedicht van de bundel. Ook Bart Moeyaert viert zijn bestaan:
 
‘Ik adem niet, ik zing.
Zelfs als ik zucht, klinkt het
per ongeluk alsof ik
een paar noten neurie […]’
 
En zonder feestgezang kan het ook, in een eenvoudige affirmatieve vaststelling: ‘Elke dag ben ik opnieuw verrast / hoe precies mijn lichaam om mij past.’ (Linda Vogelesang)
 
Vijftig jaar poëzie bij Querido, dat betekent een mooie diversiteit aan namen, met als onvermijdelijke nestrix Annie M.G. Schmidt en daarnaast nog meer bekenden uit de jeugdliteratuur, onder wie Joke van Leeuwen, Bette Westera, Imme Dros, Hans en Monique Hagen, Toon Tellegen... Het zijn namen die je ook verwacht in een bloemlezing als deze. De vijver met priklimonade van Schmidt, de reikhalzende verwachting van Westera’s ‘bijna jarig zijn…’ en Joke van Leeuwens verlangen naar ‘toejeweetwel’ zijn een feest van herkenning.
 
Er zijn ook dichters bij die minder prominent op de literaire scène staan en die we mogelijk al wat vergeten zijn, zoals Ellen Warmond, An Verstraete of Leendert Witvliet, van wie ‘Een paard in maart’ opgenomen is, dat in klank en ritme zo sterk de sfeer van ambiguë vrolijkheid oproept.
 
‘een droevig lied op een dag in maart
maar droever dan de driekwartsmaat
was het vrolijk dansen van het paard.’
 
En wat is het goed om de unieke stem van André Sollie weer te horen, bij wie aan vrolijkheid altijd een schaduw kleeft:
 
‘Het is vandaag weer Dolle Donder,
morgen Vrijdag Vlinderdag.
Ik heb altijd wat te vieren:
Zater, Zotte Zonderdag.
[…]
‘Altijd heb ik wat te vieren.
Elke dag maak ik me mooi.
Mijn verdriet, dat zit vanbinnen:
Stille Sneeuwpop wacht op dooi.’
 
Zo’n twijfelrandje bij alle feestelijkheid kenmerkt ook de illustraties van Carll Cneut. De bundel wordt bevolkt door zijn welbekende aangeklede beestjes. Ze zijn getooid met feestmutsen, er zijn cadeautjes en slingers alom. Met concrete elementen uit de gedichten vertelt hij in zijn prenten een eigen verhaaltje.  
 
Sollie’s gedicht wordt geïllustreerd met een bedremmeld olifantje, dat met zijn kollossale verschijning een vaak gebezigd beeld van paradoxale kwetsbaarheid is bij Cneut. De mismoedig kijkende kikker is ook een bekend personage, hij voert op verschillende bladzijden met wimpels en ballonnen clowneske danspasjes uit. Hilarisch is het varkentje dat met professionele ernst en frivole kraag aan de ringen turnt, het turnpak strak om de vlezige hammen, met een gaatje voor het staartje (‘Let the world your kontje maar zien.’). Het treft de gedurfde dubbelheid van Edward van de Vendels ‘This varkentje’ perfect.
 
Het mooie aan Cneuts illustraties is dat er altijd meer aan de hand is dan je op het eerste gezicht ziet. Hij claimt geen betekenis, dringt geen interpretatie op, hij suggereert en laat de beelden zachtjes tot de lezer doordringen. Zo kun je bij het oneigenlijke paar van kikker en kraanvogel in een bootje, het ‘Varen jij en ik en ik en jij / Tweezaam met z’n twee’ uit Robbert-Jan Henkes gedicht ‘Jij met mij’ best wel eens gaan herdenken.
 
Altijd iets te vieren is een mooie, pretentieloze bundel, licht en gevarieerd, met een goed hanteerbare diepgang. Hij zal het allicht goed doen in de komende cadeautjestijd.
 
André Sollie, Joke van Leeuwen e.a., Carll Cneut (ill.): Altijd wat te vieren. Gedichten om gelukkig van te worden, Querido, Amsterdam 2021, 51 p. : ill. ISBN 9789045126357. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan