Peuters en kleuters
JEUGDBOEKEN NR. 9, NOVEMBER 2022
Julia Donaldson, Sharon King-Chai (ill.): Kleuren, kleuren, overal kleuren
door Katrien Maris
3+ - Boeken over kleuren voor peuters en kleuters zijn er
in alle vormen en maten. Dit boek staat dus voor de uitdaging om niet te
vervallen in clichés. Het verhaal, hoe eenvoudig de verhaallijn ook, bevat
alvast een aantal verrassende elementen. We volgen een klein meisje dat aan de
slag gaat met haar verfpalet en een heel fantasieverhaal bij elkaar schildert.
Ze begint met wel zeventien blauwe boomkikkers, niet meteen de meest voor de
hand liggende keuze voor een jong kind. Met de kleinste gaat ze op reis in een
rode luchtballon en ze zien landschappen en vogels in de meest wonderlijke
kleuren, die ook telkens benoemd worden. Maar dan pikt een troep zwarte kraaien
de luchtballon stuk, een vrij onverwachte, grimmige wending in dit vrolijke
verhaal. Het meisje en haar kikker storten in zee en spoelen aan op een
mysterieus, onbewoond eiland. Het zijn de zestien thuisgebleven boomkikkers die
onmiddellijk te hulp schieten. Grappig detail is hun witte helikopter,
beschilderd met opvallende bollen in uiteenlopende kleuren. Ze vliegen haar
naar huis, waar haar verfdoos al klaarstaat om aan een nieuw verhaal te
beginnen.
Julia
Donaldson is vooral bekend om haar verhalen geschreven in een goedlopend rijm.
Die prettige cadans geeft vaak een ondeugend, humoristisch tintje. Ook typerend
is dat ze bepaalde stukjes tekst telkens weer herhaalt, zodat haar verhalen een
zekere mate van voorspelbaarheid krijgen, precies zoals kleuters dat het liefst
hebben. Wat hier meteen opvalt, is dat Donaldson de tekst erg beperkt heeft
gehouden, gaande van enkele woorden tot hoogstens een paar zinnen per bladzijde.
Voor herhalingen is hier weinig ruimte, enkel de vraag ‘wat schilder jij
vandaag?’ waarmee het boek begint, wordt aan het einde hernomen. Het rijm is er
wel, maar staat soms verspreid over enkele bladzijden. Zo lezen we als we het
flapje van het schetsboek op het eerste blad opendoen : ‘Ik begin met blauw.
Een goed idee.’ Bij het omslaan van dat blad staat op de witte linkerkant: ‘Een
boomkikker!’ En pas als we de flap van de enorme blauwe boomkikker
daartegenover omdraaien wordt het rijm afgemaakt: ‘Of misschien twee…’. Zo is het
moeilijk om het ritme te behouden en verliest het rijm aan kracht. Inhoudelijk
mist de tekst te vaak dat vleugje pit dat zo kenmerkend is voor Donaldson. Hij
lijkt vaak ondergeschikt aan de illustraties, louter bedoeld om de opeenvolging
van de kleuren die aan bod komen een beetje samenhang te geven. ‘Nu is het de
beurt aan geel. Bloemen, zon en vogels. Veel.’ ‘De tijd gaat door, en dus, misschien
willen we nu wat roze zien?’
De illustraties van
Sharon King-Chai hebben eigenlijk geen woorden nodig om hun verhaal te
vertellen. De typerende ingenieuze doorkijkjes en flapjes prikkelen de nieuwsgierigheid
extra. Wie goed kijkt, ziet dat er op elk blad een minuscuul verfvlekje is
uitgesneden, dat alvast de kleur verklapt die op het volgende blad centraal
staat. Prachtig is de majestueuze boom die King-Chai uitwerkte op een wit
dubbel blad in verbluffend veel verschillende tinten groen. Rechts onderaan de
kruin, tussen het weelderige loof start de kleinste blauwe boomkikker zijn klim
naar de top. Het loof kan naar boven opengeklapt worden, waardoor de boom in
één tel nog indrukwekkender wordt. En daar zit de boomkikker al in de top,
vrolijk op de uitkijk. Jammer de flapjes zo fragiel zijn en dus niet bestand
tegen al te ongeduldige kinderhandjes.
King-Chai creërt vooral
dromerige, feeërieke taferelen. Een mooi voorbeeld hiervan is de illustratie
van het onbewoond eiland, dat in onwerkelijke, felle paars-roze tinten baadt. Daarnaast
kiest ze hier bewust ook voor enkele duistere illustraties. De tekening waar je
als lezer een bovenaanzicht krijgt van het meisje en de boomkikker die
ruggelings het grijze kolkende water in storten, hun mond opengesperd, doet
even huiveren. Zwarte kraaien, eentje met een open bek, cirkelen met uitgestrekte
vleugels tussen hen in. Net hier komt de schoonheid van kleuren bijzonder mooi
tot zijn recht. Het rode jurkje van het meisje en de rondzwevende flarden van
de rode luchtballon contrasteren immers prachtig met het grijze water met zijn
witte schuimkoppen en al die zwarte vogels. Genieten van kleuren gebeurt in dit
boek als vanzelf.
Julia Donaldson, Sharon King-Chai: Kleuren, kleuren, overal kleuren,
Volt, Amsterdam 2022, 50 p. : ill. ISBN 9789021468440. Vertaling van Colours,
Colours Everywhere door Edward van de Vendel. Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan