Het jaar van de das

7+ ­— Een dubbele bladzijde in wit en zacht groen. Helemaal links een verre vlucht vogels tegen het ijle wit van de winterlucht, rechts, op de groene bladzijde, de openingszin: ‘De lente breekt aan en maakt een eind aan de lange winterrust van de das.’ In de allergrootste eenvoud zijn tekst, beeld en sfeer volledig in harmonie gebracht. Op de volgende dubbele bladzijde steekt de das zijn kopje uit zijn winterhol. Het is een realistische, gedetailleerde prent in zwart-wit. Tussen de ontluikende bloempjes en zoemende insecten dartelen ook de letters van de woorden ‘wakker worden’. Op de tekstpagina staan verticaal onder elkaar een aantal begrippen, die je in verband brengt met de ontwakende natuur: ‘begin’, ‘bloeien’, ‘bloesem’, ‘geuren’, ‘tjirpen’, ‘wakker’, waartussen in een zachte glooiende lijn – de vorm van een dassenlichaam – de ‘actie’: ‘de das laat zich verwarmen door het late zonlicht op de aarde’. De lente zet in, alles groeit, vogels bouwen nesten, de zon klimt hoog aan de hemel, kikkers plonsen in het water, maar kijken ook uit om niet als hapje van de uil te eindigen. Naarmate je verder bladert, vordert het jaar. Het groen van de tekstbladzijde wordt dieper, vervolgens staalblauw als de zomerlucht en dan warm geel. Wanneer de bladeren gaan knisperen en de eekhoorn noten verzamelt, weet je dat de herfst zich stilaan aankondigt. De woorden ‘wind’, ‘nat, ‘kil’… op de volgende bladzijden, en verderop: ‘donker’, ‘guur’, ‘sneeuw’, ‘stilte’ leiden je naar de winter. ‘Slaap’, ‘sporen’, ‘knus’, ‘vacht’ roepen ten slotte de juiste sfeer op bij de das die opnieuw in zijn hol kruipt voor zijn winterslaap. Hij ‘wacht diep onder de grond tot dat de zon de aarde weer verwarmt in de lente’.  
 
Prachtig hoe in dit prentenboek de vormen, kleuren en sferen met de tekst samenkomen. De prenten zijn gemaakt met scrapeboard, waarbij de tekening met een mes uit een zwarte inktlaag wordt geschraapt of gesneden. De vormgeving is briljant in zijn eenvoud: een verticale lijn wordt gevormd door sfeerbepalende woorden onder elkaar in een prachtig ontworpen letter, op elke bladzijde in een aangepaste kleur. Daar haakt de tekst die het verhaalverloop bepaalt, op in — één zin per bladzijde — en die correspondeert qua vorm met wat er te zien is in de tekening: zo kan een zin de vlucht van een vogel suggereren, of woorden dwarrelen naar beneden in de herfst… Afwisselend staan tekst en prent op de linker en rechter pagina, wat extra bijdraagt aan het mooie, dynamische ritme van het boek. De tekst is in een volwassen stijl geschreven, is poëtisch en uitnodigend. Een werkelijk leeftijdloos prentenboek, dat zich weliswaar erg soepel laat voorlezen of vertellen, maar dat wat te rijk van taal is voor kleine kinderen. Ook de prenten zijn vrij detaillistisch en zullen kinderen pas vanaf een jaar of zeven kunnen aanspreken.

Haarlem : Gottmer, 2011, 32 p., ill. ISBN 9789025749880
 
Oorspronkelijk verschenen in De Leeswelp 2012

© 2024 | MappaLibri