Altijd fijn wanneer Remco Campert zijn columns voor de Volkskrant bundelt. Het zijn korte, weinig memorabele, maar altijd onderhoudende stukjes, licht en luchtig, die lekker weglezen en voor instant plezier zorgen. Dat geldt opnieuw voor Te vroeg in het seizoen, dat als ondertitel Autobiografische schetsen meekreeg. Daarmee worden misschien wel wat te hoge verwachtingen gewekt. Wie er zich niet bewust van is dat dit gewoon een verzameling krantenstukjes is, zou kunnen denken dat het boek de aanzet bevat tot de ongetwijfeld boeiende memoires van de ondertussen 85-jarige schrijver. Dat is echter niet het geval, al duiken er in deze bundel wel heel wat herinneringen aan ondertussen overleden compagnons de route op. Er zijn bijvoorbeeld leuke anekdotes over zijn Parijse tijd, over Lucebert, over W.F. Hermans. Daarnaast gaat het niet zelden over een normale Campert-dag: naar de supermarkt, scrabbel spelen en zich het hoofd breken over wat nu weer te schrijven. Hij steekt niet onder stoelen of banken dat hij vaak geen inspiratie heeft – en soms is dat ook expliciet het thema –, maar weet dan vervolgens wel behendig een stukje bij elkaar te praten. Hij begint dan maar wat te vertellen en al associërend (‘Zo associeerde ik mij de dag en deze column door.’) heeft hij voor je het weet alweer tweeënhalve bladzijde. Je kan je daaraan ergeren, of je kan het net fantastisch vinden – het leidt in het beste geval tot charmant geneuzel.
Dit is broodschrijverij en dus maakwerk; maar wel het betere maakwerk. Niemand die zo elegant over iets onbeduidends of zelfs over niets kan schrijven als Campert (‘Het verstandigste schrijven is misschien het niet-schrijven. Maar daar zou ik dan nog altijd over willen schrijven.’). Wat wel stoort, is dat hij in dit boek heel vaak – net iets té vaak – zijn toevlucht neemt tot citeren. Dikwijls is niet minder dan een kwart van zijn tekst overgenomen uit andermans, en nog veel vaker uit eigen werk. Dat is een al te opzichtige manier van bladvulling natuurlijk. Wat wel leuk is, en waarin de columns in dit boek verschillen van die in voorgaande bundelingen, is dat Campert vaak teruggrijpt naar poëzie. In meer dan de helft van de stukken is een vers of een strofe het uitgangspunt van de mijmeringen, of gaat hij in op een gedicht. Je moet het toch maar durven om het zo regelmatig over poëzie te hebben in een column voor de krant. Campert doet dat bovendien steeds op een toegankelijke en aanstekelijke manier, waardoor zijn stukjes soms kleine reclametekstjes voor de behandelde dichter/poëzie worden.
In zijn meer geïnspireerde stukjes is hij een zachtzinnige, melancholieke en grappige observator van de kleine dingen, in de eerder geforceerde columns de ambachtsman die louter op techniek schrijft. En dat zorgt steeds voor aangename lectuur.
Remco Campert, Te vroeg in het seizoen, De Bezige Bij Amsterdam, 2014, 195 p., € 16,9. ISBN 9789023486213. Distributie: WPG Uitgevers
Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2014
© 2024 | MappaLibri