De correspondent

De Nederlandse schrijver Pieter Waterdrinker woont al sinds de jaren negentig met zijn Russische partner Julia in Moskou en Sint-Petersburg. In De correspondent haalt Waterdrinker verhalen op uit zijn vroegere leven als correspondent in Rusland: de oorlog in Georgië, de ramp met de onderzeeër Koersk en de uitbouw van de Olympische stad Sotsji. Daarnaast komen ook klassieke Russische onderwerpen aan bod, zoals zijn persoonlijke ervaringen met de KGB, het alsmaar groter wordende verschil tussen rijk en arm en de jonge gewillige Russinnen die wachten op ‘de Prins in de witte Mercedes’ en de schrijver betoveren met hun ‘ogen als warmwaterbronnen’, ‘ogen als inktvlekken’ of ‘glanzend oogwit’.
Waterdrinker kent Rusland klaarblijkelijk al zo lang en zo goed dat hij de mooie verhalen voor het uitkiezen heeft. De correspondent is dan ook grotendeels een literaire autobiografie. De auteur geeft zelf toe dat hij zijn verhalen meestal op zijn eigen leven baseert. De meer fictieve verhalen aan het eind van het boek zijn dan ook iets zwakker.
Waterdrinker schrijft zo sympathiek en meeslepend, dat de lezer amper beseft over welke cruciale gebeurtenissen het gaat. Tegelijkertijd staat hij middenin het leven. Zo beschrijft hij prachtig de sfeer in zijn Sint-Petersburgse huis, waar hij in een centraal gelegen appartement met beschilderd Jugendstilplafond woont. Hij vertelt over zijn bezoeken aan de buren, van de bejaarde Jevgeni in zijn trieste gemeenschapswoning met vochtige gangen en een fornuis van het merk Stalin tot de Dagestaanse topadvocaat Sjamil in zijn pied-à-terre die lijkt op een vertrek in de Hermitage.
Een vaak terugkerend thema is Waterdrinkers jeugd in Zandvoort, waar zijn drukbezette ouders een hotel uitbaatten. Ze leerden hun zoon om bescheiden te blijven en de medemens zo min mogelijk leed te bezorgen ('een opdracht die sindsdien als een rotsblok op mijn schouders rust'). Die bescheidenheid houdt Waterdrinker ten onrechte sterk bezig. Hij profileert zichzelf als een mislukte, in het rond vloekende schrijver zonder lezers en trapt met zichtbaar plezier na naar Connie Palmen en Harry Mulisch. Dat is nergens voor nodig: het werk van Waterdrinker leest als een trein en bereikt zijn publiek.
Ook voor de job van Ruslandcorrespondent voelde Waterdrinker zich ongeschikt, ondanks de avontuurlijk correspondentenverhalen, taxi-rijdend in alle windrichtingen. De oorlog in Georgië, waarbij de correspondent moet wegspringen voor een bommenregen en een Nederlandse fotograaf het leven laat, vormt een keerpunt. Eerlijk noteert Waterdrinker: 'Ik ben verdomme helemaal geen correspondent. Ik wil boeken schrijven. Romans. Leugens over liefde. Ik wil nooit meer naar dit soort gebieden terug.' Wie De correspondent leest, dankt Waterdrinker voor deze beslissing.


Pieter Waterdrinker, De correspondent, Prometheus Amsterdam, 2014, 291 p., € 19,95. ISBN 9789044626056. Distributie: WPG Uitgevers

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2014

© 2024 | MappaLibri