NP
‘Mogen er kinderen worden geboren
op Mars? Wat als iemand er een moord pleegt? Kan diegene dan berecht worden? En
zo ja, door wie? Wat als Vladimir Poetin of Kim Jong-un ook die kant uitwillen?
Zal er ruzie ontstaan over mogelijk aanwezige grondstoffen? Moeten er wapens
mee naar Mars of juist niet?’
Het is maar een greep uit de honderden vragen die
opgeroepen worden in Mensen op Mars, het nieuwe boek van auteur en
journalist Joris Van Casteren, meester in de literaire non-fictie. Daarin
schetst hij het waargebeurde verhaal van Mars One, de levensmissie van twee
Nederlandse ingenieurs, Bas Landsdorp en Arno Wielders, die tegen 2027 vier
mensen naar Mars willen sturen. Om vanaf dan om de twee jaar opnieuw vier
mensen die kant uit te laten reizen en op die manier op Mars een nieuwe wereld
met mensen te bevolken. Mars One, of Mensheid 2.0: het is maar hoe je het
bekijkt.
Om het viertal te selecteren
wordt een gigantische selectieprocedure opgezet, die uiteindelijk zal uitmonden
in een reality televisieshow. Die moet tegelijk het geld bij elkaar brengen om
de missie te financieren. De missie is een razend spannend experiment dat
talloze vragen oproept, al was het maar omdat de ticketjes naar Mars enkele
reis zijn. Mensen ook terug laten komen is veel te duur: wie zich opgeeft voor
de missie verlaat dus ook zijn huidige leven en laat alles achter. Het is een
kolf naar de hand van Van Casteren, meester in de literaire non fictie met een
groot en scherp oog voor mensen met een hoek af. Hij bewees het al in Lelystad,
het boek waarin hij de kunstmatige stad in Felvoland beschreef met een pen die
droop van het cynisme en de droge humor, maar nooit zonder respect en zelfs een
zeker soort van genegenheid voor zijn onderwerp.
Die combinatie van afstandelijkheid en fascinatie beheerst
Van Casteren ook in Mensen op Mars, en zo mogelijk nog beter dan
voorheen. Hij bezoekt de mensen die zich kandidaat stelden voor
een
missie naar Mars. En die zijn niet voor één gat te vangen. Sommigen doen het
voor de wetenschap of vanuit hun bezorgdheid voor het voortbestaan van de
menselijke soort. Ze laten partner, kinderen en carrière achter en offeren zichzelf
op in het belang van een missie die hun persoonlijke leven overstijgt. Anderen
hebben schijnbaar veel minder te verliezen. Hun levensloop bracht toch al niet
wat ze hadden gehoopt: Mars One is een soort Ctrl-Alt-Delete, een nieuwe start,
hopelijk naar een betere toekomst.
Tussen al die verhalen door weeft Van Casteren historische
uitstapjes naar de geschiedenis van de menselijke fascinatie voor de ruimte.
Hij heeft het over het ontstaan van telescopen en ruimteprogramma's. Het zijn
interessante historische parentheses en ze zetten het hele Mars One verhaal in
een breder perspectief, maar ze halen tegelijk het tempo uit zijn boek en dat
is jammer.
Intussen wordt duidelijk dat
Mars One ook veel kritiek en problemen krijgt. De deadlines verschuiven, het
fondsenwervingplan kent vele risico's. Maar de passie en vastberadenheid van de
betrokkenen blijft groot en kalft niet af. Dat zal ze wellicht nooit. Want een
ding delen we allemaal, zelfs al is er geen haar op ons hoofd dat er aan denkt
om een enkele reis naar Mars aan te vatten: de fascinatie voor wat daar ver weg
gebeurt, voor de kansen die het biedt, de gedachte aan een wereld die helemaal
opnieuw opgebouwd zou kunnen worden, een volkomen nieuwe kans. In Mensen op
Mars komt die oeroude en razend actuele droom weer in al zijn dimensies tot
leven.
Amsterdam : Prometheus 2016, 333
p. ISBN 9789044628722
© 2023 | MappaLibri