Opgroeiend in een ontwricht gezin en misbruikt van in haar prille jeugd, ontwikkelt de zesjarige Thelma in Zonder woorden een meervoudige persoonlijkheidsstoornis. Denkbeeldige vriendjes worden haar spreekbuis. Verscholen achter een façade van in elkaar vloeiende identiteiten trekt ze zich in zichzelf terug en weigert op te groeien tot volwassene.
Intussen verinnerlijkt het misbruik zich in nachtmerries van hijgende honden die op haar borstbeen drukken, een gapende en bloedende mond getraind in het slikken, ogen als die van een gekruisigde Christus van waarachter mannen haar beloeren. Anorexia, zelfverminking en psychiatrische behandeling zijn haar deel als jongvolwassene. Pas nadat ze een rist therapeuten heeft versleten, vindt ze iemand die haar leert het heft in eigen handen te nemen.
Heroin, haar favoriete afgesplitste persoonlijkheid, evolueert zo van een haast apocalyptische ruiter tot een krimpend figuurtje, gedoemd om te verdwijnen. Zolang anderen Thelma's spreekbuis waren, volstond de vertaalde titel, Zonder woorden . Maar zodra ze, met woorden worstelend, vorm geeft aan haar eigen verleden en haar groeiende persoonlijkheid, toont de originele titel, Mouthing the Words, zijn meerwaarde.
Camilla Gibb en haar hoofdpersonage delen een aantal biografische gegevens: beiden worden in 1968 in Londen geboren, groeien op en studeren in Toronto, en verblijven later tijdelijk in Oxford. Voldoende stof voor speculatie over de biografische relevantie van de zoveelste incestroman, maar gelukkig overstijgt dit beklijvende debuut de populaire hang naar true fiction.
Het is vooral de ironiserende en naar het poëtische overhellende stijl die deze roman op een hogereel niveau tilt. De relativerende humor doet geen afbreuk aan Thelma's lijdensweg; het is een noodzakelijke overlevingsfactor.
Camilla Gibb: Zonder woorden, Anthos Amsterdam, 2001, 199 p. ISBN 90-414-0539-9. Vertaling van Mouthing the Words door Ankie Klootwijk. Distributie VBK België
Eerder verschenen in Standaard der Letteren
© 2024 | MappaLibri