Spanooghes queeste

Met de roman Spanooghes queeste maakt Danny Chambaere, pakweg twee decennia na de publicatie van De zee van Ochotsk, zijn comeback op de literaire scène. Het leven van Freddy Spanooghe, die als historicus een onopgemerkt en eerder vlak bestaan leidt, dat ingekleurd wordt door zijn lesopdracht in het middelbaar onderwijs en het schrijven van grotendeels onopgemerkt blijvende monografieën, komt in een stroomversnelling terecht als hij thuis een brief in de bus vindt waarin in vage termen wordt meegedeeld dat publicisten die het over de vrouwelijke paus hadden die in de negende eeuw de troon bezette, het verkeerd voorhebben.
 
Gaandeweg raakt Spanooghe in de ban van de zoektocht die hij onderneemt naar de waarheid achter het verhaal van pausin Johanna. Of die werkelijk bestaan heeft en er door zich in mannenkleren te hullen ook werkelijk in geslaagd is de pauselijke waardigheid te bekleden, blijft tot op heden een open vraag, die auteurs blijft inspireren. Denken we maar aan Marthe Maeren en haar in 2012 verschenen  roman God is een vrouw.

Danny Chambaere geeft een persoonlijke invulling aan de geschiedenis van de pausin. Hij focust daarbij op de ‘Sororitas Papissae’, een occult genootschap dat er nu, meer dan tien eeuwen na het ‘optreden’ van pausin Johanna, nog steeds via de ‘ritus Genitoris’ voor zorgt dat de vrouwelijke lijn in stand wordt gehouden als het erop aankomt een leidster de macht te bezorgen. Spanooghes queeste voert hem naar Wenen, naar de abdij van Melk en verder naar Schotland, waar de ‘sheela-na-gigs’ hem dicht bij de ‘waarheid’ brengen. Die sheela-na-gigs zijn op zijn minst gezegd opmerkelijk te noemen: het gaat om gebeeldhouwde afbeeldingen die in timpanen van kerken en kapellen vrouwen tonen die in hun vaak obsceen overkomende houdingen een merkteken van de ‘sororitas’ bevatten.
 
Hoe een en ander Spanooghe boven het hoofd groeit, geeft de verhaallijn uit deze roman, met een opmerkelijke ommekeer halfweg de ontwikkeling van de plot, een intense spanning mee. Die invalshoek zorgt ervoor dat Spanooghes queeste ook als een meeslepende thriller gelezen kan worden. In de aanpak van zijn thematiek heeft Chambaere blijvend oog voor een evenwicht tussen aan de ene kant de historische feiten en gegevens en daarnaast een aantal momenten van verademing die de lezer weer vaste grond onder de voeten doen krijgen.

Met veel verve beschrijft Chambaere de kuiperijen binnen de kringen van het Vaticaan, als in de tiende en elfde eeuw paus na tegenpaus wordt gekozen, al overleden kerkleiders weer worden opgegraven om alsnog tijdens een ‘kadaversynode’ veroordeeld te worden… Met de zoektocht naar het zoekgeraakte epistel dat Jehanna, de pausin rond wie alles draait, ooit zou geschreven hebben, treedt hij in het spoor van Umberto Eco en diens De naam van de roos. Met figuren anderzijds als Utterwulghe, de man die zijn hand niet omdraait voor vieze karweitjes, tekent hij dan weer een personage dat regelrecht uit de onderste regionen van de maatschappij lijkt opgevist.
 
En om alles af te ronden is er de mysterieus beladen slotzin van de roman: ‘Eén ding mag je niet vergeten. Moeder Jehanna zorgt altijd voor haar dochters.’ Aan de lezer hieruit de nodige conclusies te trekken. Spanooghes queeste voert die lezer alleszins mee in een wereld van tegenstrijdigheden, halve en hele waarheden en blijvend onopgeloste vraagstellingen.

Danny Chambaere: Spanooghes queeste, s.l., uitg. Scriptomanen, 2017, 442 p.
ISBN 9789462662681

© 2024 | MappaLibri