9+ - Hoe breng je een beer terug naar het woud waar
hij thuis hoort? En vooral, hoe doe je dat als kind dat naar school moet,
gescheiden ouders heeft en een zeer laag zelfvertrouwen? Het lijkt een
onmogelijke opdracht, maar dank zij directeur Salto van de firma Tweeboom lukt
het Jakob toch. Leidraad daarbij is het tweeledige motto van de firma: ‘altijd
vriendelijk zijn’ en ‘niet te snel opgeven’. Door zich aan die levensles te
houden, wordt Jakob groter of ‘wijzer’, zoals zijn moeder zou zeggen.
Alles begint op de
dag dat Jakob weer eens naar een andere school moet en wordt aangesproken door
de rare meneer Salto. Die engageert hem als rechterhand in zijn bedrijf
Tweeboom, dat problemen met dieren oplost. Het begint met een uit de zoo
ontsnapte beer, ‘een geval van weemoed’, zoals Salto het noemt. Bij een vogel
gaat het om ‘kooizucht’ en bij een weggelopen konijn om ‘een geval van
wildheid’. In deze spitse typeringen van hun problemen is Boonen op zijn best,
hier doet hij iets bijzonders met taal. Dat doet hij ook in zinnen waarin hij
prikjes geeft in allerlei mistoestanden op zo’n manier dat ze doen nadenken:
‘zijn vader had alleen tijd voor dingen waarvan hij ongeduldig werd’ of ‘een
vergadering over de mogelijkheden van de minpunten was het’
Niet alleen Jakobs opdracht
lijkt onhaalbaar, dat lijkt ook het geval voor die van de auteur. Want hoe maak
je het aanvaardbaar dat een kind alleen met een beer door het land reist, met
de trein en op zijn rug? Stefaan Boonen slaagt daarin met allerlei kneepjes die
je ongeloof steeds verder opschorten. De bizarre figuur van directeur Salto is
zo overtuigend dat je zelf als lezer ook wel in het avontuur mee wil stappen.
Daar komt bij dat je allicht net als Jakob niet nog eens naar een nieuwe school
wil.
Toch zijn
er ook enkele zwakke punten. Jakobs ouders zijn als personages te vlak en hun
scheiding en geruzie voegt nauwelijks iets toe aan het verhaal. Ook het
personage van toezichter Kiergiez is te zwak neergezet: hij mist het gemene dat
dergelijke figuren bij Roald Dahl kenmerkt. Het verhaal bevat ook enkele losse
draden, zoals de vergadering van de toezichters op het eind of de ontmoeting met
Marie, die enkel toegevoegd lijkt om nog een extra boodschap mee te geven. Daar
staat tegenover dat directeur Salto en Jakob wel overtuigend zijn getypeerd. Je
groeit mee met Jakob en raakt snel in de ban van Salto als dierenvriend, ook
dankzij de salto’s die zijn gedachten maken en zijn bijzonder gevoel voor
humor.
De
illustraties van Tom Schoonooghe zijn beresterk. De meeste lopen als een band
over een dubbele pagina, maar af en toe werkt hij met kleinere tekeningen of
zelfs met een soort strip in kadertjes. Vooral het kleurgebruik in de lange
stroken is indrukwekkend: van het roze boven de horizon vanop het dak waar
Salto woont tot het blauw van het ochtendgloren op het perron. Schoonooghe
geeft ook krachtig emoties weer. Jakob rustend op de buik van de beer drukt een
en al geborgenheid uit. En de blik op het gezicht van Jakob tussen de armen van
zijn vader en directeur Salto op het eind illustreert sprekend wat er in de
tekst staat: ‘Jakob Vandoorslaepers, dat heb je goed gedaan.’
Stefan
Boonen, Tom Schoonooghe (ill.): De beer naar Wammerswald, Van Halewyck,
Kalmthout 2018, 133 p. : ill. ISBN 9789461318664. Distributie Pelckmans
Uitgevers
© 2024 | MappaLibri