Hierbij kunnen de herintroductie van (ver)wilde(rde) grazers als wisenten, roofdieren als wolven of landschapsbepalende dieren als bevers een rol spelen in het herstellen van natuurlijke processen die de biodiversiteit van fauna en flora optimaliseren.
In het befaamde Amerikaanse Nationale Park Yellowstone heeft de herintroductie van de wolf in 1995 een grote impact gehad; door de overbegrazing van herten te stoppen en de beverpopulatie te laten groeien werd het landschap getransformeerd.
Dichter bij huis is er het verwilderingsproject van de Oostvaardersplassen (56 km²) in Nederland, de ‘Noordelijke Serengeti’. Koniks en Edelherten floreren er elke zomer, maar sterven massaal in de winter omdat er geen roofdieren zijn die voor natuurlijke selectie zorgen en er gebrek is aan voedsel. De populatie wordt nu kunstmatig door de mens beheerd.
In Groot-Brittannië (dat als onderwerp centraal staat in de Wainwright Book Prize for Nature Writing) lopen grootschalige wildernis- en herbebossingsprogramma’s als The Big Picture (Schotland), Wildland (Schotland), The National Forest (Midlands) of The Northern Forest (Yorkshire).
Kleinschaliger is de 14 km² van het Knepp Wildland Project, dat ontwikkeld wordt op het landgoed Knepp van natuurbeschermers Sir Charles Burrell (10th Baronet) en zijn vrouw, de (reis-)auteur Isabella Tree. Wat ooit een traditioneel landbouwbedrijf was, werd ingrijpend omgevormd tot een natuurgebied waar grazers als Exmoorpony's, damherten, Britse longhorn koeien, edelherten en Tamworthvarkens verwilderen:
‘Using grazing animals as the drivers of habitat creation, and with the restoration of dynamic, natural water courses, the project has seen extraordinary increases in wildlife. Extremely rare species like turtle doves, nightingales, peregrine falcons and purple emperor butterflies are now breeding here; and populations of more common species are rocketing’.
In Wildling, bekroond met de Richard Jefferies Society Literary Award en genomineerd voor de Wainwright Book Prize Shortlist 2019, beschrijft Isabella Tree hoe de natuur zijn rechtmatige plaats terug kreeg op een traditioneel boerenbedrijf. In 2000 kwam er een eind aan een intensief maar verlieslatend melkveebedrijf.
Met behulp van subsidies werd het oorspronkelijke (Repton) park rond Knepp Castle, ondergeploegd en bewerkt sinds de Tweede Wereldoorlog, in ere hersteld. Het verdwijnen van de intensief bemeste en besproeide akkers betekende een belangrijk keerpunt voor de biodiversiteit.
Wilde bloemen en insecten floreerden tussen de oude eiken, die van een langzame vergiftigingsdood gered werden. De (her)introductie van grazende damherten met opvallende geweien, maakte het idyllische beeld compleet ('Serengeti') en inspireerde om ook de rest van het domein te verwilderen.
In verschillende blokken kreeg de natuur meer ruimte, werden bomen aangeplant en bevers uitgezet om van de waterlopen in het domein uitwaaierende waterpartijen met overstromingsgebieden te maken. Het resultaat werd een steeds transformerend natuurlijk kluwen, waar insecten, vlinders (distel- en monarch vlinders) en vogels (onder meer nachtegalen en tortelduiven) floreren.
Als kasteeldomein, natuurpark en vogelreservaat kan Knepp Castle Estate (West Sussex) inpikken op de groeiende tendens naar ecotoerisme en biodiversiteit. Een duurzame weg om de toekomst van het domein te verzekeren.
Isabella Tree: Wilding, Picador London, 2018, 362p. : ill. ISBN 9781509805105. Distributie Macmillan UK
© 2024 | MappaLibri