In het jaar van de Brexit hebben Britse schrijvers (met enkele of dubbele nationaliteit) een voetje voor. Op de longlist vertegenwoordigen ze negen van de dertien boeken, op de shortlist vier van de zes. Maar dankzij de dubbele nationaliteiten, kunnen we toch van een grote diversiteit op de shortlist spreken: Canada, de Verenigde Staten, Nigeria, Turkije, India en het Verenigd Koninkrijk (met Nigeriaanse roots). De sterke groei in dubbele nationaliteiten heeft te maken met de Britste politiek van ‘hostile environment’. Een Brits paspoort is essentieel om vlot voor langere tijd van en naar het Verenigd Koninkrijk te reizen.
In die zin lijken de multiculturele Commonwealth-roots, die de Booker Prize doorheen de jaren een uniek karakter gaven, na een aantal door de Amerikanen gedomineerde jaren nog levensvatbaar te zijn. Alleen worden overzeese schrijvers verplicht om zich formeel in het Verenigd Koninkrijk te registreren. De tendens om net meer aansluiting te zoeken met de wortels van afkomst, wordt zo gaandeweg bemoeilijkt. Een vorm van gedwongen assimilatie van overzeese Engelse literatuur binnen de Britse literatuur. Een proces dat we net zo goed binnen de Amerikaanse, Canadese of Australische literatuur kunnen terugvinden.
Vier boeken uit de shortlist zijn nog niet aangekondigd voor vertaling, terwijl alle boeken die het niet verder schopten dan de longlist al in het Nederlands verschenen zijn. Dat laatste is een opvallend gegeven. De vertraging op de vertaling van de shortlist lijkt al een aantal jaar een feit te zijn. Moeten we daaruit besluiten dat de genomineerde boeken van de voorbije jaren een sterker verrassingsgehalte hebben voor de Nederlandstalige uitgevers? Of dat het belang van de Booker Prize als marketinginstrument bij ons aan het tanen is?
Atwood en Rushdie zijn al in het Nederlands beschikbaar. Afgaande op de recente vertalingen zullen Chigozie Obioma en Elif Shafak in de lente van volgend jaar moeten volgen. De nog nooit vertaalde Bernardine Evaristo zal waarschijnlijk nog langer op zich laten wachten. Lucy Ellmann, intussen onder dak bij het kleine Galley Beggar Press, kende een paar vertalingen rond 1990, maar kon sindsdien niet meer op onze belangstelling rekenen. Haar genomineerde roman bestaande uit één zin en meer dan 1000 bladzijden tellende stream-of-conciousness zal met de nodige omzichtigheid benaderd worden door aspirant vertalers.
Tot slot valt op dat er vooral voor auteurs gekozen werd met een lange staat van dienst. Geen gehypete debuten op de shortlist, die in het verleden een vast onderdeel vormden van het Booker Prize-circus. Chigozie Obioma is de grote uitzondering met slechts twee boeken op haar naam, maar beide haalden de shortlist van de Booker Prize. Daarna gaat de curve stijl omhoog met minimum acht tot een paar tientallen gepubliceerde boeken. Stuk voor stuk voldragen oeuvres. Wordt de Booker Prize 2019 een zoveelste beker in de kast of een mijlpaal in een schrijversloopbaan?
Als het aan de Bookmakers lag (William Hill), ligt Margaret Atwood (2/1) de dag voor de uitreiking op kop, gevolgd door Chigozie Obioma (7/2) en Bernardine Evaristo (5/2). Lucy Ellman en Elif Shafak delen een vierde plaats (6/1), terwijl Salman Rushdie, na de sterke start van een maand geleden, terugvalt naar de allerlaatste plaats (12/1). De outsider bij uitstek voor wie een gokje wil wagen. Intussen raakte bekend dat de keuze van de Booker-jury al een maand op voorhand zou vastliggen (wat prompt ontkend werd door de organisatoren). Een overijverige boekhandelaar die zijn exemplaren van Margaret Atwoods The Testaments al van winnende stickers voorzag, werd tot de orde geroepen...
De goede neus van de bookmakers ten spijt, moeten we het nieuws van indirecte berichtgeving via de Britse pers hebben. De Belgische kansspelcommissie blokkeert namelijk de toegang tot de website van William Hill. De strijd tegen illegale gokpraktijken versus de vrije nieuwsgaring ...
Uiteindelijk werd de bekroning gedeeld door Margaret Atwood en Bernardine Evaristo. De laatste keer dat dit gebeurde dateert van 1992, toen Michael Ondaatje (The English Patient) en Barry Unsworth (Sacred Hunger) de Booker Prize deelden. Sindsdien gold een verbod op een dubbele winnaar, maar de jury legde dat naast zich neer. Atwood werd bovendien de oudste winnaar van de Booker Prize, terwijl Evaristo de eerste zwarte vrouw is die de prestigieuze bekroning wint.
Shortlist 2019
Margaret Atwood (Canada): The Testaments (Testamenten) - winnaar
Lucy Ellmann (USA/UK): Ducks, Newburyport
Bernardine Evaristo (UK): Girl, Woman, Other - winnaar
Chigozie Obioma (Nigeria): An Orchestra of Minorities
Salman Rushdie (UK/India): Quichotte (Quichot)
Elif Shafak (UK/Turkey): 10 Minutes 38 Seconds in This Strange World
(Longlist 2019, onder illustratie)
.jpg)
Longlist 2019
Kevin Barry (Ireland): Night Boat to Tangier (Nachtboot naar Tanger)
Oyinkan Braithwaite (UK/Nigeria): My Sister, The Serial Killer (Mijn zusje, de seriemoordenaar)
John Lanchester (UK): The Wall (De muur)
Deborah Levy (UK): The Man Who Saw Everything (De man die alles zag)
Valeria Luiselli (Mexico/Italy): Lost Children Archive (Archief van verloren kinderen)
Max Porter (UK): Lanny (Lanny)
Jeanette Winterson (UK): Frankissstein (Frankusstein)
© 2023 | MappaLibri