Alles wat licht is

12+ - ‘Alles wat licht is’ is een innemend verhaal over twee jongens in Italië: Luca en Berio. In de jaren 1920 reizen ze rond met het circus van oom Lorenzo. De circustent is hun leven. Jarenlang hebben ze getraind voor hun act met de trapeze. Ze genieten dan ook steeds weer van de verbazing van het publiek.
 
Het verhaal wordt verteld door Luca. Hij was een vondeling die door de goochelares Veronika onder haar hoede werd genomen. Zo worden Luca en Veronika’s zoon, Berio, onafscheidelijk. Luca houdt van het circus; het is zijn thuis. Maar dan ontmoet hij Yulia, een jong meisje met een passie voor fotografie.  
 
‘Ik lette stiekem op Julia. Ik verzamelde details en verstopte ze diep in mij. Hoe ze liep, stil en soepel als Isjim [een leeuw]. Hoe ze op haar onderlip beet, een hand door haar korte haar haalde, haar hoofd schuin hield. Glimlachte. Hoe haar gezicht veranderde als ze door de zoeker van de camera keek. Ze kneep haar ene oog dicht, en dan ontstond er een fijne waaier van rimpeltjes bij haar slaap.’
 
Luca is geboeid door Yulia, maar hij durft Berio niets over haar te vertellen omdat hij zijn mond voorbij zou kunnen praten. Het meisje schuilt in een schuur bij het circus. Het is van levensbelang dat Yulia niet wordt gevonden, want ze wordt gezocht door de zwarthemden omdat zij een moord heeft gefotografeerd.
 
Marleen Nelen heeft een doordachte schrijfstijl, die eenvoudig lijkt, maar die raakt. Bovendien slaagt ze erin het circus tot leven te laten komen door de ogen van Luca: de circustent, de acts, de artiesten en de toeschouwers zijn heel overtuigend beschreven. Opmerkelijk is dat Nelen in haar beeldspraak vaak naar dieren verwijst: een vogel, een lipizzaner, een hagedis, een inktvis…:
 
‘Oom Lorenzo keek op van zijn schrift met saldokolommen, zijn handen lagen als giftige hagedissen op tafel. Ik wist als geen ander dat ze snel en onverwacht hard konden uithalen.’
 
Hoewel de naam van Mussolini nooit genoemd wordt, dringt het fascistische bewind steeds meer binnen in de leefwereld van de twee jongens. De acts worden op een andere manier aangekondigd, er heerst onenigheid tussen de artiesten en een groot portret van de leider wordt opgehangen in de circustent. Het politieke klimaat komt aan bod in dialogen en handelingen, maar Luca lijkt er nooit veel belang aan te hechten. Hij denkt meer na over het verborgen houden van Yulia en zijn vriendschap met Berio.
 
De coverillustratie, ontworpen door Deborah van der Schaaf, sluit perfect aan bij de inhoud van de roman. De illustratrice baseerde zich op het werk van Alexander Calder, een kunstenaar die circusartiesten creëerde van ijzerdraad en hout. Calder reisde in de jaren 1920 rond met zijn eigen mini-circus om voorstellingen te geven aan voorbijgangers, en dat is precies wat Luca uiteindelijk ook gaat doen.  
 
Dit wonderlijke boek wordt aanbevolen aan 12- tot 15-jarigen. Toch zullen ook 15-plussers ongetwijfeld van deze roman genieten.
 
Marleen Nelen: Alles wat licht is, Querido, Amsterdam 2019, 356 p. ISBN 9789045123608. Distributie L&M Books

© 2024 | MappaLibri