De fotografie van Jan Locus

De groeiende ontkerkelijking maakt dat de geloofsbelevenis in al zijn facetten steeds meer uit het maatschappelijke beeld verdwijnt. Ruim vijftien jaar geleden liet fotograaf Jan Locus zich door een maandelijkse Maria-verschijning bij een Vlaamse gelovige inspireren om de wereld rond te reizen, op zoek naar de verschillende gezichten van het geloof. De notie om iets vast te leggen dat op het punt staat te verdwijnen, was de drijfveer achter dit project.

Het resulteerde in een tentoonstelling die tot begin 2013 te zien was in het Museum Dr. Guislain (Gent) en het gelijknamige boek Devoted. Locus reisde niet alleen de werelddelen af, hij wilde ook de verschillende christelijke kerken en religieuze conflicten verbeelden. Zijn reis brengt ons onder meer langs de Mariaverering in Vlaanderen, bedevaarten in Polen, het christelijke geloof in Afrika en India, de passie voor het geloof in Mexico en het strijdbare Ierse geloof.

Daarbij streeft Locus een objectieve visie op de geloofsbelevenis na. Dat neemt niet weg dat de context van bijvoorbeeld een religieus themapark in Orlando (Florida), waar tweemaal daags een kruisiging van Jezus opgevoerd wordt, sterk contrasteert met het oprechte geloof in vele zogenaamde derdewereldlanden. Kleurenfotografie had de Amerikaanse glamour nog sterker in de verf gezet, maar om de onderwerpen tot hun essentie te herleiden, koos Locus ervoor om uitsluitend in zwart-wit te werken.

Hij wilde afleiding vermijden en de harmonie van het beeldmateriaal bevorderen. In haar voorwoord ziet historicus en essayist Leen Huet de wereldwijde band en herkenning die het christelijke erfgoed schept, waarbij de geschiedenis in verre oorden soms veel dieper geworteld is dan het folkloristische geloof van de Lage Landen. Door het essay en de beschrijvingen van de diverse contexten van het gefotografeerde geloof aan de haast ononderbroken fotoreeks vooraf te laten gaan, worden de locaties en de verscheidenheid van de beelden gedeeltelijk naar de achtergrond verwezen; de uitdrukking van het geloof primeert.

Leen Huet prijst ook de decentralisatie van Jan Locus’ fotografie, waarbij niet het middelpunt, maar de omliggende actoren bijdragen tot het globale beeld van het geloven. Dat neemt niet weg dat er ook vele close-ups met haast iconische waarde het geloof dramatiseren, zoals het coverbeeld van een getormenteerde naakte rug, die een doorleefde tatoeage van Christus aan het kruis torst. Ruim vijftien jaar was Jan Locus op pad om de geloofswereld van zo’n twee miljard christenen te verbeelden.

Locus is lid van het fotografencollectief Nadaar, dat onder meer het project Facing Brussels (2010) realiseerde. Zijn portfolio (www.janlocus.com) omvat een grote verscheidenheid aan onderwerpen en projecten. Zijn fotoboek Mongolia (Cypres/Fomu, 2005) werd bekroond met de Plantin-Moretusprijs voor beste kunstboek en in 2010 werd hij bekroond met de Nikon Press Photo Award voor de reportage Garbage City over de Zabbaleen: hoofdzakelijk koptische christenen die het afval van Caïro en omstreken verwerken.

Jan Locus: Devoted, Lannoo Tielt, 2012, 211 p., ill. ISBN 9789401404570

© 2024 | MappaLibri