Amper 13 jaar oud was hij, toen de Nederlandse auteur
L.H. Wiener ‘op driehonderd meter voor de kust van Zandvoort het
verdrinkingsproces zo goed als geheel [heeft] ondergaan’. De man is 75 nu
en kan zich het moment nog haarfijn voor de geest halen, zo bepalend was deze
traumatische gebeurtenis.
Maar eens
de zee in de mens zit, krijg je haar er niet zomaar uit. Het bewijs daarvan? Al
op betrekkelijk jonge leeftijd koopt Wiener zijn eerste boot en raakt in de ban
van zeilen, een vrijetijdsbesteding die hij de rest van zijn leven zal
meezeulen. Zijn relatie met de zee mag bijgevolg op zijn minst ambigu worden
genoemd. Er is het ontzag voor de natuur en de bijhorende existentiële diepgang,
en er is de angst voor de dood.
In deze
dualiteit zag Wiener de aanleiding voor een nieuwe boek. Zeeangst. Een
logboek is een verslag van een negen weken durende zeiltocht langs de
Engelse zuidkust en het eiland Wight. Een reisverhaal pur sang, zonder
spanningsboog, waarin de tocht de structuur bepaalt en de gebeurtenissen
onderweg de hoofdrol opeisen, met Loes, de kat des huizes, in een glansrol.
Toch doet deze omschrijving onrecht aan wat dit verslag
uiteindelijk is geworden. Jazeker, het is in de eerste plaats een erg
gedetailleerde weergave van alle zeiltochten die hij op deze trip samen met
zijn vriendin aflegt, eveneens een ervaren zeezeilster. En ja, soms wordt het
zelfs erg technisch, wat het voor een leek als ik complex en moeilijk te
begrijpen maakt. Dit euvel werd opgelost door achteraan een tien pagina’s
tellende begrippenlijst toe te voegen, maar het is enkel de doorzetters gegund
om bij elk onbekend woord heen en weer te bladeren.
En kijk,
dit boek is niettemin één groot plezier om te lezen, net omdat het zoveel meer is
dan een reisverslag. Wiener dolt graag met de lezer en de mensen uit zijn
omgeving, maar bovenal met zichzelf. Heerlijk hoe hij
zichzelf ’s avonds in de kajuit op de korrel neemt, wanneer hij
over zijn logboek gebogen zit en zijn wedervaren van die dag tegen het licht
houdt - al zeker na een scheut whisky of enkele glazen wijn. Soms lichtvoetig,
soms diepzinnig.
Er komt
een belezen liefhebber van de zee bovendrijven, die niet verlegen zit om een
citaat meer of minder of refereert naar de geschriften van legendarische
zeilers en zeiltochten. Niet om onnodig zijn kennis tentoon te spreiden, wel om
aan de hand van hun zienswijze zijn eigen relatie tot de zee te onderzoeken.
Een rasecht verteller ook, zo een die de theatraliteit niet schuwt wanneer hij
een waterglas whisky ledigt bij het graf van de Engelse romanschrijver en
dichter Malcolm Lowry en een saluut brengt aan Virginia Woolf. En een
natuurliefhebber, die zijn ontzag voor de niet-menselijke verwezenlijkingen op
deze aardbol niet onder stoelen of banken schuift.
Zeeangst. Een
logboek is een leuk boek, een pareltje dat begint als een
reisverslag maar geleidelijk evolueert naar een boek waarin de auteur vooral
zichzelf op de weegschaal legt.
L.H.
Wiener: Zeeangst. Een logboek, Pluim, Amsterdam 2020, 284 p. ISBN 9789492928894
© 2024 | MappaLibri