14+ - Sara Lövestam is binnen de young adult-fictie een
enthousiaste activiste voor de LHBT+ gemeenschap. Eerder schreef zij Als vuur, dat uitgegeven is in de reeks
Querido Glow. Uitgeverij Querido wil naar eigen zeggen deze reeks inzetten om
boeken te publiceren waarin jongeren die zich identificeren binnen het LHBTQIA+
spectrum, zichzelf kunnen herkennen. De reeks wordt samengesteld door
initiatiefnemer Edward van de Vendel. Catfish
Blues is de nieuwste bijdrage van Löverstam.
Texas is geen extraverte jongen.
Van veel van zijn klasgenoten weet hij weinig af en hij probeert zo onopvallend
mogelijk de dagen door te komen. Zijn bestaan is erg eenzaam. Texas is verliefd
op zijn populaire klasgenoot André. Om met hem in contact te komen besluit hij
een nep-account aan te maken op Instagram. Hij gebruikt hiervoor een foto van
een knap meisje genaamd Hilma. Texas besluit zichzelf Amy te noemen. Met dit catfish-account gaat hij over een morele
grens, maar zijn wanhoop om liefde te vinden bij André is zo groot dat hij deze
grens bewust overschrijdt. Zijn plan lijkt in eerste instantie te slagen. Hij
en André raken steeds meer vertrouwd met elkaar en hun gesprekken worden steeds
diepgaander. Maar algauw wil André afspreken en raakt Texas in paniek. Hoe kan
hij voorkomen dat hij André kwetst en tegelijk zijn eigen hachje redden? Hij
zoekt contact met Hilma, het knappe meisje van de foto, maar zij heeft zo haar
eigen problemen. Er ontstaat een humoristisch web van identiteiten en relaties
waar de lezer zelf soms van in de war raakt. Want lees ik nu over Texas of Amy.
Of is Amy Texas? Dat je als lezer soms denkt en inbeeldt dat je over Amy aan
het lezen bent, terwijl het eigenlijk Texas is die aan het woord is, is geniaal
gevonden. De lezer ervaart de identiteitscrisis van Texas als het ware aan den
lijve.
Tijdens
de online gesprekken tussen Texas/Amy en André valt gender weg en blijven de personen
over. Tot je als lezer samen met Texas ineens weer met de neus op de feiten
wordt gedrukt.
'Mijn hart heeft de tijd om een
paar keer extra hard te bonken terwijl hij typt. Nu gaat hij het zeggen. Nu
raapt hij al zijn moed bijeen en zegt hij dat hij meer van jongens houdt. Nu.
André: Meisjes zoals jij
Ik
kan niet beschrijven hoe dubbel het voelt als ik dat lees. Hij heeft het tegen
Amy, hij wil een meisje met borsten en haar gezicht en haren. Maar ik kan het
jij Amy niet scheiden van het jij dat ik zelf ben.'
Texas heeft een aardig idee
van wat voor een soort persoon hij zelf zou willen zijn, maar is zich bewust
van de invloed die zijn gierende hormonen hebben op zijn gedrag. Lövestam haalt
in het boek lichaam en geest vaak uit elkaar. Texas beschrijft zijn lijf
bijvoorbeeld vaak als een zak vol bloed en botten. Ook is Texas zich bewust van
waar zijn geest ophoudt en zijn lijf het van zijn geest overneemt.
'Ik doorzie het en
toch kan ik er niet boven staan. Ik zit opgesloten in een biologische wirwar
van pezen, kraakbeen, bloed en hormonen, en als André na schooltijd met zijn
voetbaltas langs me heen strijkt, adem ik diep in om mijn longen te vullen met
zijn geur.'
Lövestam
geeft de beoogde lezer met dit soort vergelijkingen en relativerende humor
handvatten om zichzelf en de werking van de puberteit te begrijpen. Dit doet ze
overigens niet alleen als het gaat over lichaam en geest, maar ook als het gaat
om groepsdruk en eenzaamheid of de wens ergens bij te horen. Hoewel het queer
zijn van Texas en zijn zoektocht naar wie hij is voorop staat in Catfish blues, worden de thema's
groepsdruk en de vriendschap ook mooi beschreven.
Met Catfish blues wordt een originele kijk gegeven op het (online)
bestaan van de hedendaagse adolescent. Moeilijke kwesties rondom de puberteit
worden niet geschroomd. Sterker nog, ze lijken haast wel allemaal terug te
komen in het leven van hoofdpersoon Texas. Van opgroeien in een ontwricht gezin,
een mishandelende stiefvader, het schuren aan het onderwerp pedofilie tot het
omgaan met je eigen geaardheid, verliefdheid, zelfmutilatie, een eenling zijn
en lage cijfers halen. Eigenlijk passeert zo goed als alles de revue. Er zitten
dan ook een hoop triggers in het boek
en een trigger-warning zou daarom op
de omslag niet misstaan. Toch is het boek verre van zwaarmoedig. De
verschillende onderwerpen worden soms zo terloops besproken, dat je als lezer
bijna over de ernst ervan heen leest. Dit maakt Catfish blues een gelaagd verhaal. Voor de jongeren die zich
herkennen in de verschillende aspecten van het verhaal geeft Lövestam op een
lichtvoetige manier de mogelijkheid over zware onderwerpen na te denken en er
zelfs over te praten. Voor de jongeren die zich minder herkennen in de
onderwerpen die aangesneden worden zitten er nog een aantal spannende
verhaallijnen en plot twists in.
Sara Lövestams ervaring als docent in het middelbaar
onderwijs is terug te lezen in het boek. Ze weet wat de beoogde lezers
aanspreekt en kan feilloos op hun belevingswereld inspelen. De hoeveelheid aan
onderwerpen die aansluiten bij de doelgroep, gecombineerd met de verschillende
plottwists maken het verhaal even vermakelijk als waardevol, maar op momenten
ook ongeloofwaardig. Met Catfish blues
zet zij een humoristisch, ietwat over-the-top,
queer verhaal neer dat voor een zeer groot lezerspubliek aantrekkelijk zal
zijn.
Sara Lövestam:
Catfish blues, Querido, Amsterdam 2022, 224 p. ISBN
9789045126906. Vertaling van En stark nolla door Femke Muller. Distributie L&M
Books
© 2024 | MappaLibri