Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 4, OKTOBER 2015

Do Van Ranst: Voluit Samuel

door Jürgen Peeters

10+ - In zijn klassiek geworden reeks over Dina (o.a. Hoge hakken en een hoed, Boze buren en bikini’s) integreerde Do Van Ranst twee van zijn grootste passies, namelijk literatuur en theater. De boeken werden snel populair bij jonge meisjes, die zich met de flamboyante protagoniste vereenzelvigden. Met Voluit Samuel – het eerste boek in een reeks -- richt de auteur zich op jongens van een jaar of tien, elf, al zullen ook meisjes de fratsen van de protagonist kunnen smaken. 
  
De 12-jarige Sam – voluit Samuel – treedt als focalisator op de voorgrond en maakt de lezer in korte hoofdstukken deelgenoot van zijn levensverhaal. Sam maakt daarbij gebruikt van zowel flashbacks, overpeinzingen, dagboekfragmenten, lijstjes als tekeningen. Het levert een gevatte karakterisering op: ‘[V]olgens de schoolpsychologe is het woord ‘rustig’ een woord dat net zo goed bij mij past als het woord ‘vrede’ bij ‘oorlog’. Toen ze dat beweerde, zei ik dat het heus wel ergens oorlog is waar het er eerst vredig aan toeging.’ Het stevige verteltempo weerspiegelt Sams onrust en het fragmentarisch geheel volgt zijn associatieve denktrant, wat een geslaagde inkijk in het hoofd van een tiener met ADHD reveleert. Zonder de stoornis meteen tot hoofdthema van de roman te verheffen, belicht Van Ranst verschillende invalshoeken van onze omgang met ADHD’ers, en houdt volwassen (voor)lezers meermaals een spiegel voor. 
  
Na de echtscheiding van z’n ouders verhuisde Sam met z’n moeder en irritante oudere broer naar de grote stad. Hij concentreert zich op de voorbereiding van een turnwedstrijd, probeert enkele pestkoppen te ontlopen en observeert de toenaderingspogingen tussen z’n moeder en buurman Hussein. Broer Jesse wordt verliefd, op de mooie Mei Ying, maar zij toont meer interesse in Samuel. Dina – uit de gelijknamige reeks – duikt sporadisch weer op. Met beste vriend Bouwe voert Sam diepgaande gesprekken over diens overleden vader. Het levert enkele emotionele passages op, zonder gewild sentimenteel te worden. Gelardeerd met de typische overdrijvingen en anekdotes, eigen aan het genre, ontstaat een boeiend verhaalbegin, waarin Van Ranst de krijtlijnen voor zijn reeks schijnt uit te tekenen.
  
Naarmate het verhaal vordert, wordt die initiële rijkdom te makkelijk prijsgegeven voor een kabbelende verhaallijn, waarbij de personages tot enkele markante eigenschappen herleid worden. De groots opgezette apotheose – de eerste wedstrijd van het turnteam – wordt te sterk in scène gezet om alle losse verhaallijnen te laten samenkomen. Voluit Samuel eindigt met een cliffhanger, of beter, een hele reeks expliciet geformuleerde vragen, waarop het volgende deel antwoorden zal bieden. 
  
Ondanks het feit dat Van Ranst de beloftevolle aanzet niet volledig volhoudt, kan Voluit Samuel de vergelijkingen met reeksen als ‘Het leven van een loser’ (Jeff Kinney) en ‘Dagboek van een muts’ (Rachel Renée Russell) doorstaan. De auteur bedient zich van een stevig verteltempo, Samuel overtuigt als wat complexer personage en de humoristische intermezzo’s zijn, hoewel niet allemaal even grappig, wel doordacht. Hopelijk weten volgende delen in de serie meer inhoudelijke samenhang te vertonen.
   
Leuven : Davidsfonds / Infodok, 2015, 188 p. : ill. ISBN 9789059086708



deze pagina printen of opslaan



ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri