Nederlands proza
BOEKEN NR. 6, JUNI 2018
Renate Dorrestein: Dagelijks werk. Een schrijversleven
door Jen de Groeve
Dagelijks werk is de literaire autobiografie van de onlangs
overleden schrijfster Renate Dorrestein (1954-2018). Ze leidt haar
autobiografie in, zoals ze zo vaak in haar romans deed: een mens is bezig zijn
dagelijkse leven te leven en plots duikt onverhoeds een ongerief uit het
vooronder op. In haar geval laat dat ongerief een leven vol perspectieven met
een klap definitief tot het verleden behoren. Terwijl ze de laatste hand legt
aan haar nieuwste roman De reddende engel
(nog te verschijnen) en er zich alvast een idee voor een nieuw boek
aandient, wordt er slokdarmkanker bij haar vastgesteld. Ze besluit zich niet te
laten opereren, dat is ‘nogal een investering met tamelijk gering rendement’ en
laat zich alternatief behandelen, in de hoop dat het haar wat extra levenstijd
zal gunnen. Tevergeefs gehoopt, deze kanker liet zich niet behandelen.
Verder werken aan de
pas in de steigers gezette nieuwe roman, wetende dat ze hem nooit tijdig af zou
hebben, was niet op te brengen. In plaats daarvan begint ze de papierhandel die
ze in de loop van haar carrière verzameld had, op te ruimen. En dan die
computer, waarop een waar ‘schaduwoeuvre’ stond van teksten die nooit
gepubliceerd zijn geraakt. En aldus, schoon schip makend in het aanschijn van
de dood, kwam een ‘overzicht van tien jaar schrijven’ binnen haar bereik.
Dorrestein zette zich aan het lezen en selecteren, het resultaat is Dagelijks werk.
Eerder dan een ‘schaduwoeuvre’
is het een ‘oefenoeuvre’ stelt ze gaandeweg zelf vast, van artikelen, brieven,
lezingen en stukjes allerhande waarin ze de thema’s exploreert die later in
haar romans worden uitgewerkt. Ze laten zien waar haar ‘schrijverschap vandaan
is gekomen en in welke maatschappelijke omstandigheden het wortelt.’ Dagelijks werk samenstellen was de grondstoffen exploreren die geleid
hebben tot meer dan veertig boeken, waarvan de recensenten keer op keer zouden
vaststellen dat het weer ‘een echte Dorrestein’ was.
Vijfendertig stukken, niet
eerder in boekvorm gepubliceerd, vrij intuïtief geselecteerd met het doel om
het dagelijks schrijversleven toe te lichten en ‘iets te laten zien van de
geboorte van de schrijfster die [ze is] geworden’. Elke tekst krijgt een
context in een inleidend ‘verhaaltje’. Soms zijn de verhaaltjes als context
uitgebreider en lezenswaardiger dan de tekst de ze becommentariëren, want er
zijn bijvoorbeeld ook een paar zakelijke mails of korte reacties op een of
ander incident opgenomen, die op zich niet zo veel om het lijf hebben. Maar als
‘oefenstukjes’ ervaar je de teksten niet, ze laten een auteur met spirit en bijzonder
veel metier zien, en lezen zeer aangenaam. Ze bevestigen vooral het beeld van
de schrijfster die je via haar oeuvre kent.
Renate Dorrestein: Dagelijks
werk. Een schrijversleven, Podium, Amsterdam 2018, 298 p. ISBN 9789057599132.
Distributie Elkedag Boeken
deze pagina printen of opslaan