Dat Giuseppe Catozella (1976) gebeten is door het thema migratie, valt
makkelijk te verklaren. Zo groeide hij in Milaan op als kind van Zuid-Italianen
en werd hij vaak beschouwd als een buitenstaander. Tijdens de zomervakanties
bij zijn grootouders in Basicilata (Lucanië) was hij die vreemdeling uit het
Noorden, ook al kon hij perfect het lokale dialect imiteren. Toen Catozzella
als volwassene naar Australië trok, was hij opnieuw een outsider. Ondertussen
is hij weer terug in Italië, waar hij actief is als journalist en romancier.
Met Ook jij zult stralen is hij al aan zijn
vijfde roman toe, het slotstuk van de ‘trilogia dell’altro’, zijn trilogie
gewijd aan de ‘andere’. Die ving aan met De
geur van vrijheid (2014), het aangrijpende, gefictionaliseerde verhaal van de
Somalische atlete Samia Yusuf Omar (1991-2012), die naar Europa wilde migreren
om haar Olympische droom te realiseren maar de illegale overtocht vanuit Libië
naar Italië niet overleefde. In Ook jij
zult stralen bereikt een familie immigranten wel het Italiaanse
schiereiland. Die leeft een tijdje onopgemerkt in een oude Normandische toren
in Arigliana, een fictief bergdorp in Basilicata, tot de aanstormende puber
Pietro die ‘vreemden’ ontdekt en zo de dorpsbewoners in twee kampen verdeelt.
De meerderheid in die kleine gemeenschap ziet de familie liefst zo snel
mogelijk vertrekken, een enkeling, die zelf ervaren heeft wat het om als een
vreemde onthaald te worden, verwelkomt die familie, die in nog miserabelere
omstandigheden leeft dan de rest van de dorpsbewoners. Alleen de kinderen en
jongeren in Arigliana lijken zich te onttrekken aan die tegenstelling en hebben
een mediërende rol.
De twaalfjarige Pietro neemt hierin misschien wel het voortouw. Zijn
vader heeft hem samen met zijn zusje vanuit Milaan naar het zuiden gestuurd om
de zomervakantie bij de grootouders door te brengen. De moeder van de kinderen is
net overleden, maar Pietro blijft met haar praten en haar om advies vragen –
hij draagt altijd de foto van zijn moeder bij zich. Zijn gesprekken met haar helpen
hem te groeien en zichzelf te ontdekken. Zo leert Pietro aanvaarden dat hij
zich niet moet conformeren aan de sociaal aanvaardbare normen, maar voor
zichzelf en zijn ideeën moet opkomen zodat ‘ook hij kan stralen’. Dat motto,
vervat in de titel van de roman, parafraseert behoorlijk losjes een citaat uit
de imaginaire dialoog van Pier Paolo Pasolini met de Napolitaanse Gennariello.
Wellicht sneller dan Pasolini had kunnen vermoeden, wordt Pietro volwassen. In
zijn Bildung leert Pietro gelukkig te zijn, wat volgens Catozzella niet
automatisch betekent dat het goede steeds overwint.
Die les formuleert hij reeds bij
aanvang van de roman, wanneer hij meermaals naar Carlo Levi’s Christus kwam niet verder dan Eboli
(2011) verwijst, de roman over een balling in Zuid-Italië tijdens het
fascistische regime. ‘Christus is nooit tot hier gekomen, / noch de tijd is
hier gekomen, noch de hoop, / noch de rede, noch de geschiedenis. Ook jij zult stralen brengt zo niet
alleen een herkenbaar verhaal over migratie, maar ook een over de vele verarmde,
achtergebleven gemeenschappen in Italië.
Giuseppe Catozzella: Ook jij zult stralen, De Geus, Amsterdam
2019, 219 p. Vertaling van E tu splendi door Manon Smits. ISBN 9789044541236.
Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan