Vertaald proza

BOEKEN NR. 14, DECEMBER 2016

Andrea Camilleri: Noli me tangere

door Inge Lanslots

Sinds begin jaren ‘90 is Andrea Camilleri (°1925, Porto Empedocle) niet meer weg te denken uit de bestsellerlijsten. Hij is vooral bekend als de geestelijke vader van de Siciliaanse Maigret, Salvo Montalbano, de wat norse commissaris die in zijn geliefde Vigàta de misdaad moet bestrijden, hierbij bijgestaan door zijn ongewone team. Opvallend aan de Montalbano-reeks, die ettelijke romans en kortverhalen telt, is het kleurrijke pseudo-Siciliaans dat de verschillende personages verder typeert.   
Ondanks alle succes blijft Camilleri, die al jaren in Rome woont, echter beweren dat zijn andere publicaties hem nauwer aan het hart liggen. Die publicaties gaan van essays, over journalistieke bijdragen en novelles, tot (historische) romans, waarin vaak een detective-component verweven is.
 
Noli me tangere http://epo.be/boekenportaal/boekinfo_boek.php?isbn=9789076270913 is daar een mooi voorbeeld van. Het is een psychologische roman waarin de zoektocht naar eigenwaarde vooropstaat, een zoektocht die leest als een policier. Zo wordt inspecteur Maurizi ingeschakeld om de verdwijning van Laura Garaudo op te helderen. De knappe Laura, de dertig jaar jongere vrouw van Mattia Todini is immers niet teruggekeerd na een haar ‘ghibli’. Die metaforische woestijnwind staat voor haar stemmingswisselingen waaraan ze lijdt sinds ze aan haar eerste roman werkt. Laura trekt zich dan terug om naar zichzelf te luisteren. Dat beweert tenminste haar man, een bekend auteur, die haar nog aan de lijn had gehad. Volgens Todini had Laura geen reden om niet naar huis terug te keren, maar de bezorgde echtgenoot raakt er langzaam van overtuigd dat ze beroofd, gekidnapt en misschien wel vermoord is. Een aantal aanwijzingen lijken die lugubere hypothese(s) te bevestigen.
 
Een maand lang bijt inspecteur Maurizi zich vast in haar dossier. Naast Todini interviewt hij Laura’s beste vriendin, haar huishoudster, haar minnaars wier bestaan Todini leek te tolereren... De inspecteur sprokkelt verder informatie bijeen via brieven, e-mails en andere documenten, terwijl hij telefonisch rapporteert aan zijn overste die aandringt op een snelle afhandeling van de verdwijningszaak. De verteller bundelt al die heterogene bijdragen en schuift er nog wat (fictieve) krantenartikels tussen. Maurizi zal uiteindelijk de waarheid achterhalen, samen met de lezer, terwijl heel wat personages in het ongewisse zullen blijven. Sleutels hierbij zijn T.S. Eliots theatertekst The Cocktail Party (1949) en het Noli me tangere-fresco van Fra Angelico (1440-1442), waaraan Laura een studie wijdde. De referenties naar beide werken duiden Laura’s verdwijning die het gevolg is van haar existentiële zoektocht, haar ingegeven door haar egocentrische rusteloosheid en de leegheid van haar bestaan.
 
Maurizi’s reconstructie van die leegte wordt gebracht met een bedrieglijke eenvoud. In Noli me tangere hanteert Camilleri niet zijn typische pseudo-Siciliaans, maar zijn discours leunt erg dicht bij spreektaal aan. Bovendien knipt hij de roman op in korte hoofdstukken, en dit volgens de dagen waarop de inspecteur dichter bij de waarheid komt. Laat een noot, die fictie met realiteit verbindt, de puzzel die net gelegd is weer even door elkaar schudden.
 
Amsterdam : Serena Libri 2016, 158 p. Vert. uit het Italiaans door Els van der Pluijm. ISBN 9789076270913. Distributie: EPO 

deze pagina printen of opslaan