Vanaf zes jaar

JEUGDBOEKEN NR. 2, FEBRUARI 2024

Bette Westera, Aida de Jong (ill.): De sneeuwkoningin

door Bea De Koster

6+ - Er was eens een trol met een toverspiegel die alles veel lelijker voorstelde dan het werkelijk was. Mensen die in de spiegel keken, werden daar behoorlijk pissig en ongelukkig van, en daar had de trol zo’n schik in dat hij de engelen in de hemel de spiegel ook wel eens wilde voorhouden. Maar vliegen ging hem niet zo goed af, en dus liet hij de spiegel vallen en die spatte in scherven uit elkaar. ‘Maar wat pakte dat goed uit!’ Want wie het spiegelstof inademde of zo’n scherfje in zijn oog kreeg, zag alleen de nare kanten van de wereld. En die scherven waren nu overal terechtgekomen. Met de woorden van Bette Westera brult de trol:  

‘Niets is wat het lijkt en niets lijkt wat het is,
Wie mooi denkt te zijn heeft het jammerlijk mis.
Je denkt dat je weet wat je ziet als je kijkt,
maar niets lijkt wat het is en niets is wat het lijkt.’
 
Westera is altijd goed met kleine woordjes. Heel speels en met een mooie cadans. Het verhaal wordt vloeiend verteld, met levensechte dialogen en af en toe eigentijdse ideeën die aansluiten bij onze huidige maatschappij. Bijvoorbeeld: ‘Kinderen die op de kerstmarkt lucifers verkochten om niet van honger om te komen veranderden in gelukszoekers die alleen maar naar Zweden waren gekomen om rijk te worden.’ Mooi, met die verwijzing naar een ander sprookje van Andersen.
 
Bette Westera stopte De sneeuwkoningin van Hans Christian Andersen in een hedendaags jasje zonder te raken aan het sprookjeskarakter. Arne krijgt zo’n scherfje van de spiegel in zijn oog en in zijn hart, en hij gaat mee met de sneeuwkoningin naar het hoge Noorden. Zijn buurmeisje en vriendin Janna gaat hem achterna met de hulp van een aantal personages die haar telkens een voorwerp meegeven. In het paleis van de sneeuwkoningin weet ze Arnes hart te ontdooien met haar hete tranen.
 
Westera heeft ruwweg dezelfde indeling behouden als Andersen, alleen heeft ze er een raamverhaal van gemaakt en de namen veranderd. Ze last veel meer versjes in, wat het verhaal levendiger maakt, maar aan de andere kant laat ze een aantal details weg die toch wel erg sprekend of grappig waren in het originele verhaal. Zoals de kraai die niet bij Gerda op de bok wil zitten omdat hij niet tegen achteruit rijden kan. Niet dat Westera geen grapjes door de tekst strooit, dat doet ze vaak genoeg, maar de sprookjeslogica, de spanning en de humor zitten net iets beter in het oorspronkelijke sprookje. Het opfrissen van de taal en de vertelling is dan weer wel een mooie en welkome ingreep, met behoud van de sobere sprookjestoon en de obligate herhalingen. Zo wordt het oude sprookje weer (voor)leesbaar voor jonge kinderen.  
 
De illustraties van Aida de Jong zijn grotendeels aantrekkelijk en prikkelend. Met leuke details die de Scandinavische wereld oproepen, zoals de patronen in de kleding van de personages, het interieur, de voorwerpen in de hut van de Samivrouw, de dieren die erbij worden getekend zonder dat ze in de tekst voorkomen… Dat Arne een donkere huidskleur heeft, merk je pas als je het boek opnieuw doorbladert. Sommige spreads zijn echt geslaagd, bij andere zorgt de stijve lijnvoering voor een iets te platte, eerder kinderachtige dan kinderlijke voorstelling. Maar in zijn geheel is dit een mooi prenten-/voor-/leesboek voor kinderen tot een jaar of negen.
 
Bette Westera, Aida de Jong: De sneeuwkoningin. Naar het sprookje van Hans Christian Andersen, Gottmer, Haarlem 2023, 60 p. : ill. ISBN: 9789025778125. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan