Vanaf twaalf jaar
JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2020
Herman van de Wijdeven: Leugenaar leugenaar
door Ilja van de Sande
12+ - Leugenaar leugenaar valt
misschien wel het beste te vatten als puberroman. Charlie wordt dertien als het
boek begint. Haar vader verdwijnt op haar verjaardag en laat vervolgens niets
meer van zich horen. Charlie is boos en haar woede richt ze met name op haar
moeder. Het is immers haar schuld, want zij heeft papa weggejaagd. Maar niet
alleen haar moeder krijgt met Charlies boosheid te maken, ook haar beste
vriendin en klasgenootjes moeten het ontgelden.
De thematiek wordt gedomineerd door die woede. Charlie moet
namelijk leren met haar boosheid om te gaan. Dat is echter een proces dat het
hele boek wat aanmoddert. Uiteraard is voor een dertienjarige een scheiding een
enorm groot verdriet, maar het verhaal blijft in het langdradige eerste deel te
veel rond de woede draaien. Andere begrijpelijke emoties, zoals verdriet of
angst, komen hierin minder aan bod. Het is echt de boosheid die in elk
hoofdstuk voelbaar is en zorgt voor ‘kortsluiting’ in het hoofd van Charlie. Ze
neemt dan belangrijke beslissingen, die niet zonder gevolgen zijn: ‘Een leugen
blijft nooit lang alleen.’ Charlies leugens geven het verhaal wel een nieuwe
wending, een extra route die nodig is om wijze lessen te leren en om het tempo
in het verhaal te krijgen.
Die lessen leert Charlie van haar oma Sonja. Charlie heeft
haar oma nodig om haar op het rechte pad te houden en zij deelt haar eigen
opgedane lessen met haar kleindochter. Dat gebeurt gedoseerd doorheen het
verhaal en dat houdt het tempo er enigszins in. Doordat ze achter het verleden
van haar opa komt, begint Charlie haar vader, oma en ook zichzelf beter te
begrijpen.
Charlies
woede resulteert uiteindelijk in een wraakplan, maar de uitvoering ervan komt
letterlijk en figuurlijk niet helemaal uit de verf. Van de Wijdeven zet de
opbouw groots op, maar de climax ebt heel snel weg als het anders loopt dan
Charlie zou willen.
Van de Wijdeven geeft veel ruimte aan Charlies gedachten. Een aantal
daarvan zijn zeker noodzakelijk voor het verloop van het verhaal, maar overdaad
schaadt. Regelmatig wordt het verhaal, ook letterlijk in de lay-out,
onderbroken door Charlies gedachtegang.
De keuze van de namen, de brand
op school, wraak en de relaties, het voelt allemaal wat Amerikaans en
dramatisch aan. Herman van de Wijdeven is, naast boekenschrijver, vooral bekend
als toneelauteur en acteur. Het verhaal komt waarschijnlijk beter tot zijn
recht op het toneel. De basis van een goed verhaal zit in namelijk al in de
doorlopende verhaallijn en de portie drama, maar door de uitgebreid beschreven
gedachtegang van Charlie, wordt het boek wat langdradig. Uitgespeelde,
opeenvolgende dialogen zouden het tempo ten goede komen.
Nadat de woede is weggeëbt, heeft Charlie oog voor de
waarheid die achter elke leugen schuilgaat. Ze past haar eigen overtuigingen
aan en maakt daarmee als personage een belangrijke groei door. Met dit laatste
stuk weet Van de Wijdeven de lezer te overtuigen van zijn hoofdpersonage, al
klinkt Charlie hier en daar wat ouder dan dertien jaar. Leugenaar leugenaar is eerder een uitdagend boek voor
jongvolwassenen.
Herman van de Wijdeven:
Leugenaar leugenaar, Querido, Amsterdam 2020, 189 p. ISBN 9789045124087.
Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan