Nederlands proza

BOEKEN NR. 6, JUNI 2023

Herman Portocarero: Het raadsel van De Roem der Vorsten

door Jooris van Hulle

In het naschrift bij zijn omvangrijke roman Het raadsel van De Roem der Vorsten heeft gewezen diplomaat Herman Portocarero het onder meer over de genese van de roman:
 
‘Dit boek kon enkel worden geschreven dankzij de professionele en persoonlijke relaties die ik door de toevalligheden van een loopbaan kon opbouwen in Ethiopië, Jamaica, Cuba en New York. De normaal eerder oppervlakkige kennis van landen en steden die diplomaten meestal verwerven door frequente verplaatsingen, werd uitgediept door herhaalde verblijven van meerdere jaren.’
 
Persoonlijke ervaringen en ontmoetingen, die binnen het diplomatieke kader discreet werden en worden behandeld, dragen het verhaal dat Portocarero hier vertelt. Aan het slot van zijn naschrift maakt hij het nadrukkelijk duidelijk: ‘Ik blijf het boek omschrijven als een roman, maar grote delen zijn in feite non-fictie, historisch-politieke documentaires. Natuurlijk heb ik creatieve vrijheden genomen en zijn de meeste personages, op bekende persoonlijkheden na, collages.’
 
Het boek is geconcipieerd rond de zoektocht naar het oorspronkelijke manuscript van de Kebra Negast, het boek dat voor de Ethiopische christengemeenschap die vanaf haar omsingeling door de islam weinig of geen contact had met de rest van de orthodoxe wereld, en volgens Portocarero ‘een ‘kleurrijk en eigenzinnig geloof aanhing, werd verspreid door een clerus met hoge mystieke aspiraties, maar weinig intellectuele aspiraties. […] Nuchter gelezen vormt het boek een vertakking van middeleeuwse legenden die werden geweven rond Bijbelse figuren en bijvoorbeeld ook rond Alexander de Grote.’
 
Centrale personages in het boek zijn Aïda en Samuel. Het verhaal neemt een aanvang bij het overlijden van hun moeder Alemnesh in 1996. Als Ethiopische ballinge leefde ze onder bescherming van onder meer het Belgische vorstenhuis een verborgen en armoedig bestaan. Voor Aïda en Samuel is haar overlijden het moment waarop de zoektocht begint naar het Kebra Negast-boek, waarvan enkele pagina’s in de nalatenschap worden gevonden. Mochten zij erin slagen het boek weer in zijn geheel terug te vinden, dan wacht hun een belangrijke geldsom.
 
In elkaar snel opvolgende hoofdstukken, die bewust kort worden gehouden om zo de leesbaarheid te bevorderen, neemt Portocarero de lezer mee naar wat in het leven van Aïda en Samuel altijd verzwegen is. Meanderend in de tijd (het verhaal gaat terug tot begin van de jaren 1970, als in Ethiopië het keizerlijke regime ten val wordt gebracht) en in de ruimte (zo wordt in het tweede deel van de roman een tocht door ‘fabelachtig Abessinië beschreven via het relaas dat Aïda te horen krijgt, met daarnaast dan nog de uitbreiding naar Cuba en Jamaïca) wordt mondjesmaat prijsgegeven waar het voor de tweeling – en in de eerste plaats dan voor Aïda – om te doen is. Op dit niveau van her verhaal plooit de roman zich open tot een Vatersuche, waarin de Cubaanse generaal Mendoza centraal komt te staan. Handig speelt Portocarero hier in op de vraagtekens die er rond de figuur van Mendoza altijd zijn geweest: er is wel een ’officieel’ overlijdensbericht teruggevonden, maar nergens staat of en waar de man begraven is.
 
Het raadsel van De Roem der Vorsten vraagt mede door de breed opgezette aanpak en de veelheid aan verhaalmotieven een attente lectuur, die zeker de moeite loont en de lezer van begin tot eind in de ban weet te houden.  
 
Herman Portocarero: Het raadsel van De Roem der Vorsten, Manteau, Antwerpen 2023, 416 p. ISBN 9789022339763. Distributie Standaard Uitgeverij

deze pagina printen of opslaan