Vertaald proza
BOEKEN NR. 5, NOVEMBER 2015
Emil Hakl: Een ware gebeurtenis
door Lukas Vanacker
Emil Hakl, het
pseudoniem van de Tsjechische schrijver Jan Beneš (1958), begon in de jaren
tachtig na een nogal wild leven met het schrijven van poëzie. Zijn nieuwste in
het Nederlands vertaalde boek, Een ware
gebeurtenis, mag vooral niet autobiografisch zijn, maar gaat wel over het
leven van een schrijver die toevallig Jan heet. Jan schrijft nogal poëtisch en
zonder veel structuur op wat hij denkt en meemaakt. Helaas maakt Jan weinig
mee. Hij mag in Noorwegen uit zijn boek voorlezen, keert nadien terug naar
Praag en speelt graag computergames met zijn vriend.
En Jan, of Emil, heeft ooit een
boek over de Rote Armee Fraktion (RAF) of Baader-Meinhof-Groep gelezen. Die
extreemlinks terreurbeweging hield Duitsland jarenlang in de ban door aanslagen
te plegen op belangrijke maatschappelijke figuren met een naziverleden. In Een ware gebeurtenis worden zeer
oppervlakkige weetjes over de Rote Armee Fraktion rondgestrooid. En de auteur
komt tot de conclusie dat ook in Tsjechië nog topfiguren met een communistisch
verleden op topposities zitten.
Het boek moet dan ook geheel voorspelbaar uitmonden in een
schimmige RAF-achtige aanslag in Tsjechië. Maar sidderen doet de lezer nooit.
Ook een verhaal over een trip met een vliegtuig dat lijkt neer te storten, is
te clichématig om te blijven hangen. Aangezien Jan geen spannend hoofdpersonage
is en de andere personages onvoldoende worden uitgewerkt, trekt Een ware gebeurtenis de lezer nooit mee
in het verhaal.
Los van de zwakke inhoud is Een
ware gebeurtenis vooral vervelend om lezen. Het boek bevat bijzonder veel
ongeïnspireerde en ongeloofwaardige dialogen (‘ik zit echt in een
klotesituatie’). Hakl bedient zich van een idiote taal (‘Allekutmachies, ik maf
tegenwoordig helemaal niet meer.’) met eindeloos veel gratuit gevloek. De erg
Hollandse vertaling (slimpie, joh) en schrijffouten (T’is maar een film) zijn
storend. De vermoeiende lay-out met enorm veel tekst in cursief of vet gedrukt,
maakt het boek nog minder aantrekkelijk.
‘Hakl means something in Czech
literature’, klinkt het op de website van de auteur, maar de Nederlandse
vertaling van Een ware gebeurtenis
kan op geen enkel moment overtuigen. Een kloteboek, om in het jargon van Emil
Hakl te blijven.
Amsterdam : Voetnoot, 2015,
182 p. Oorspr. titel : Skutecná událost. ISBN 9789491738203
deze pagina printen of opslaan