Vertaald proza

BOEKEN NR. 1, JANUARI 2018

Roland Schimmelpfennig: Op een heldere, ijskoude ochtend in januari

door Jan Baes

‘Toen zag hij de wolf. De wolf stond voor het bord, langs de ondergesneeuwde weg, zeven meter bij hem vandaan, niet meer.’
 
Het is 16 februari en Thomasz is onderweg van Polen naar Berlijn waar hij en zijn vriendin Agnieszka al drie jaar wonen en werken. Zij als schoonmaakster, hij als huizenstripper. Zijn wagen zit vast in een file als gevolg van een zwaar ongeval met een ontplofte tankwagen en hij verwittigt zijn vriendin dat hij de eerste uren niet thuis zal komen. Dan ziet hij de wolf voor het bord Berlijn 80 km en maakt een foto met zijn telefoon.
 
Rond diezelfde tijd verlaten twee jongelui, de 16-jarige Elisabeth en haar punkervriendje Micha hun dorp en trekken te voet door het woud, op weg naar een vriend in Berlijn. De moeder van het meisje meldt de verdwijning aan de politie. Zij had jaren terug samen met haar man, allebei kunstenaars, een leegstaand dorpsschooltje gekocht, waar ze tijdens de weekends kwamen werken. Na zijn artistieke doorbraak had ze de scheiding aangevraagd en was met haar dochtertje in het schooltje komen wonen.
 
De ouders van de jongen waren beiden aan alcohol verslaafd geraakt en de vader, Walter, was net ontslagen uit de psychiatrische kliniek, na de zoveelste ontwenningskuur. Hij besluit het spoor van de kinderen te volgen en zal al gauw in het bos op het lijk stuiten van een eenzame jager die blijkbaar als gevolg van een hartaanval gestorven is.
 
In de voormalige Oost-Berlijnse wijk Prenzlauerberg drijft een jong koppel een kleine snackbar. Jacky, de vrouw, verlangt al tijden naar een kind, maar haar man, Charly, heeft enkel oog voor zijn vage obsessies met de wereld.
 
Twee oude mensen weigeren hun gelijkvloerse appartement te verlaten in een gebouw dat door Poolse arbeiders langzamerhand ontmanteld wordt. Een vrouw maakt de flat van haar pas gestorven moeder leeg en zal de daar gevonden dagboeken op een balkon verbranden.
 
De plots opgedoken wolf - de laatste was in de streek gemeld in 1843 - moest aan de grens met Polen, de bevroren Oder zijn overgestoken en wordt op zijn tocht naar Berlijn, vooral na de publicatie van de foto in de krant, het onderwerp van de dag. Sommigen gaan gericht op zoek wanneer getuigenissen opduiken van mensen die hem menen te hebben gezien. Anderen maken zich alleen maar ongerust.
 
In korte tot uiterst korte hoofdstukjes volgen we gedurende weinige dagen het wedervaren van de personages die al langer hoe dichter om elkaar heen zullen cirkelen, zonder elkaar ooit echt te treffen. Allen in dezelfde deprimerende wijk van het voormalige Oost-Berlijn, op zoek naar de ander, op zoek naar zichzelf, zonder ooit iemand echt te vinden.
 
De wolf die zo nu en dan opduikt, om meteen weer te verdwijnen, wordt aldus het symbool van een deprimerende wereld waar eenzaamheid en gebrek aan communicatie de regel zijn en niemand erin lijkt te slagen de problemen waarmee hij kampt, ook maar het begin van een oplossing te geven.
 
De taal van dit romandebuut (de auteur is al wel bekend als toneelschrijver) is nuchter en naakt, de dialogen koud en vervreemdend. Een sombere, maar uiterst precieze ontleding van de onrust en de dreiging die bij wijlen als een loden mantel over de samenleving hangt.
 
Roland Schimmelpfennig: Op een heldere, ijskoude ochtend in januari, Ambo/Anthos, 2017, 229 p. Vertaling van An einem klaren, eiskalten Januarmorgen zu Beginn des 21. Jahrhunderts door Annemarie Vlaming. ISBN 9789026337932. Distributie: VBK België

deze pagina printen of opslaan