Vertaald proza

BOEKEN NR. 7, JULI 2020

Jean-Paul Dubois: De mensen leven niet allemaal op dezelfde manier

door Jan Baes

'Ik vraag u deze eenvoudige zin in gedachten te houden die ik van mijn vader heb en die hij gebruikte om ieders fouten te verzachten. De mensen leven niet allemaal op dezelfde manier.'   

Het zijn de laatste woorden van de protestantse dominee Johanes Hansen, uitgesproken vanop zijn kansel in het bescheiden kerkje van het Canadese Thetford Mines, berucht om zijn asbestwinning. Direct daarop krijgt hij een fatale hartaanval en Paul Hansen, de hoofdpersoon in dit eerst gemoedelijk kabbelende verhaal, zal ervoor zorgen dat zijn vader eindelijk peis en vree krijgt op zijn geboortegrond in het Deense Skagen
 
Jaren later, als hij in de Bordeauxgevangenis van Montréal aan de Rivière des Prairies, een tweejarige straf uitzit voor brutale mishandeling, hoort Paul die zinnetjes weer tijdens de imaginaire gesprekken die hij voert met de drie wezens die hem het dierbaarst waren, zijn vader, zijn vrouw Winona en zijn hond Nouk.
 
Een bonkige hells angel met grote tattoos en een klein hartje is zijn wat wonderlijke celgenoot die hem dagelijks trakteert op een portie steunen en pushen terwijl hij Paul vanop de emmer strak aankijkt. Hun in steeds grotere eendracht gedragen eenzaamheid, hun angsten en fobieën, de muizenissen die ze koesteren over de te verwachten veroordeling voor moord wat Patrick betreft en de mogelijk vervroegde vrijlating van Paul, worden afgewisseld met een terugblik op Pauls leven.
 
Een jeugd in het Franse Toulouse, waarheen zijn vader zijn bloedstollend mooie moeder, Anna Margarit, is gevolgd en waar hij jarenlang een pastoraat uitoefende dat steeds meer zou botsen met de politiek revolutionaire ideeën van zijn jongere vrouw, die een bioscoop uitbaat waar de vertoning van films van de Nouvelle Vague een even luidruchtig als jong avant-garde publiek aantrekt.
 
Een leven als manusje-van-alles als jongeman in het Franse deel van Canada, waarheen hij zijn vader na de scheiding is gevolgd, en dat uiteindelijk tot rust komt in een vaste baan als beheerder van een wooncomplex met zwembad, waar hij, door zijn continue beschikbaarheid bij de oudere gezetenen al gauw populair wordt.
 
Als hij de liefde van zijn leven ontmoet in de persoon van de postvliegtuigpilote Winona Mapachec, half Iers maar eigenlijk nog meer Algonkisch, lijkt zijn leven afgerond. Ze adopteren een hond, gaan met haar eenmotorige beaver op vakantie naar de vele schitterende meren die de streek rijk is en Paul heeft voor het eerst van zijn leven een goede vriend die ook aan huis komt.
 
Maar dan deelt het noodlot meerdere mokerslagen tegelijk uit, waarvan de minst erge misschien nog de verkiezing van een nieuwe voorzitter van de raad van bestuur is, een manager van de harteloze soort, een cost-killer die Pauls gelukkige leventje in het wooncentrum feilloos weet te slopen. En dan verdwijnt zijn vrouw. Het wordt te veel voor Corneel.
 
Zoals gezegd kabbelt deze Goncourtwinnaar uit 2019 in de eerste helft van de roman op een vriendelijk tempo voort en heb je als lezer enige moeite om geboeid te blijven. Vanaf het ogenblik echter waarop de speelduivel de dominee in zijn nek grijpt, wordt een hogere versnelling ingezet en komt er vaart in het verhaal en krijgen ook de personages meer body. Vooral de figuur van de vader profiteert van deze opgedreven snelheid en dat geldt ook voor hells angel Patrick Horton die met zijn brutale naïviteit mee mag strijden om de medaille voor het meest ontroerende personage.
 
Een stevig en vakkundig geschreven, soms te informatieve roman - met veel weetjes over kolibri's, hammond orgels en andere Harley Davidsons - die naarmate hij vordert toch meer impact genereert met een enkele intense beschrijvingen van personages in crisisituaties. Jean-Paul Dubois kreeg ooit al, en terecht, een Femina voor Une vie française (2005), maar of hij met dit boek aanspraak mocht maken op de Franse hoofdprijs blijft een vraag. Het moet gezegd dat zijn voornaamste concurrent Amélie Nothomb was.
 
Jean-Paul Dubois: De mensen leven niet allemaal op dezelfde manier, De Arbeiderspers, Amsterdam 2020. 238 p. ISBN 9789029541923. Vertaling van Tous les hommes n'habitent pas le monde de la même façon door Corine Kisling. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan