Vanaf twaalf jaar

JEUGDBOEKEN NR. 5, MEI 2023

Paul Verrept, Tim Van den Abeele: Lieve vriendin

door Katrien Maris

12+ - De cover van dit boek trekt meteen je aandacht. Je ziet een close-up van een jongensgezicht in donkerblauwe en grijze tinten tegen een witte achtergrond. Met een intense blik staart de jongen langs je heen. Zijn zware wenkbrauwen geven hem iets grimmigs. De kringen onder zijn ogen zijn duidelijk zichtbaar en zijn kaken staan strak gespannen. De woorden Lieve vriendin die in zwarte inkt in dit portret staan, lijken inhoudelijk totaal niet bij dit sombere beeld te passen.  

De titel is de aanhef van een brief die de jongen aan een meisje schrijft na het stuklopen van hun relatie. Of het om een intense vriendschap of om een liefdesrelatie gaat blijft vaag. Zoals we dat van Paul Verrept mogen verwachten, is hij eerder spaarzaam met woorden en geeft de lezer volop de ruimte voor interpretatie. Na een eerste keer lezen blijf je met een onbestemd gevoel achter, maar gaandeweg krijgt het kluwen van gevoelens die de jongen bij deze breuk ervaart, scherpte.
 
In sommige passages plaatst hij hun relatie op een voetstuk. ‘Soms kan ik het niet geloven dat ik zoveel geluk heb gehad! Met een vriendin zoals jij…’ ‘Jij bent de beste! Nooit had ik een betere vriendin en nooit wil ik een andere.’ Tegelijkertijd haalt hij herinneringen op aan hun mooie momenten samen. Op andere momenten spreekt hij over de intense pijn die het gemis veroorzaakt, maar achter dat verdriet zijn ook de impliciete verwijten en de emotionele chantage duidelijk voelbaar, bijvoorbeeld wanneer hij haar over zijn akelige dromen ’s nachts vertelt.  
 
‘Dan loop jij naar een afgrond en zie ik hoe je daarin verdwijnt. Of zie ik hoe een boze wolf je te pakken krijgt. Ik kan je niet redden…’
 
Op een passief-agressieve manier laat hij het meisje hier voelen dat ze het nooit zal redden zonder hem. En hij werkt in op haar schuldgevoelens: ‘Trek je niets aan van de vlekken op deze brief, dat zijn de tranen van je eenzame vriend. ’
 
In alle mogelijke toonaarden klinkt de latente vraag van de jongen om de draad weer op te pikken. Maar om hierover nog maar te kunnen nadenken, ontbreekt er iets wezenlijks, dat als een soort van gapend gat voelbaar is doorheen de tekst. De jongen ontbeert de vaardigheid om zich te verplaatsen in het standpunt van het meisje en de breuk door haar ogen te bekijken. Op geen enkel ogenblik stelt hij de vraag naar haar verdriet en zijn aandeel in het conflict voelt hij totaal niet aan.
 
‘Of erger nog, misschien wil je me helemaal nooit meer zien. Omdat ik iets onvriendelijks zei misschien. Al zou ik echt niet weten wat dat dan wel was.’
 
De monotypes van Tim Van den Abeele, die in 2022 een Bronzen Penseel ontving voor Het hart van het meisje, brengen de wirwar van emoties in deze brief sterk in beeld. Aan de ene kant toont hij idyllische taferelen, van een romantische boomhut met een schommel, of de jongen en het meisje aan de rand van een vijver en de silhouetten van het tweetal op een paard. Voor deze taferelen gebruikt hij steeds zwarte en donkerblauwe tinten tegen een witte achtergrond, zodat door de schoonheid van de herinnering ook steeds een zweem van de grauwheid van eenzaamheid en verdriet schemert.
 
Daarnaast krijgen ook woede en agressie, die in de tekst beschaafd tussen de regels verstopt blijven, hier een meer expliciete plaats. Ontregelend is de tekening van het ontblote bovenlijf van de jongen. De handen houden ontspannen een veer en iets wat op een dennenappel lijkt vast. Zijn hele hoofd is doorgekrast met intense oranjerode en zwarte krabbels. Ook het vage portret van het meisje, het lijkt wel of ze onzorgvuldig uitgegomd is, tegen een dieprode achtergrond straalt heel wat opgekropte frustratie uit.
 
De illustratie die me het meest trof, was die waar het meisje, met een paar veldbloemen in de hand, woedend kijkt naar iemand op een afstandje van haar, net buiten de bladrand. De lezer ziet enkel nog een hand met gelijkaardige veldbloemen. Haar wenkbrauwen zijn gefronst, haar ogen staan donker en haar mond is scheef tot een grimas vetrokken. Hoe is het dan mogelijk dat de jongen die intense woede niet zag? Je leren inleven in en oog hebben voor de gevoelens en de noden van een ander is iets dat slechts geleidelijk aan gebeurt, als een essentieel maar moeilijk onderdeel van het volwassen worden.
 
Paul Verrept, Tim Van den Abeele: Lieve vriendin, De Eenhoorn, Eke 2023, 40 p. : ill. ISBN 9789462916982

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri