Poëzie

BOEKEN NR. 6, JUNI 2023

Jens Meijen: Sunset industries. Gedichten

door Dirk De Geest

Jens Meijen heeft op amper een paar jaar tijd een stevige voet gekregen in de literatuur. Zijn debuutbundel Xenomorf (De Bezige Bij 2019) werd bekroond met de Cees Buddingh’-prijs, en een paar jaar geleden verscheen de roman De lichtjaren, die eveneens positief werd onthaald. Meijen manifesteert zich nadrukkelijk als een auteur van deze tijd, die zich expliciet wil engageren bij de massale uitdagingen waar de mens en de wereld tegenwoordig mee geconfronteerd worden. Daarbij beperkt hij zich echter niet, zoals veel van zijn generatiegenoten, tot een realistisch-herkenbare en autobiografische schriftuur, maar gaat hij resoluut op zoek naar een eigen beeldentaal.  

Dat is zeker ook het geval in Sunset industries. De bundel verkent en verbuigt systematisch de grenzen van poëzie en proza maar doet dat op een uitermate verfrissende wijze. Op macroniveau komt een bevreemdend universum tot stand, waar het lyrische ik de rol vervult van een soort van wachter op een kerkhof. Hij symboliseert de grens tussen boven- en onderwereld, maar is tegelijk het levende geheugen van de verdwenen gemeenschap, en zijn ontmoetingen en verhalen brengen de geschiedenis tot leven. Zo ontstaat het beeld van een apocalyptische wereld (die niet toevallig Atlantis heet), die klaarblijkelijk ten onder is gegaan aan overstromingen. Die natuurrampen staan echter niet op zich, ze zijn veeleer de onvermijdelijke escalatie van een gedesintegreerde samenleving. Er is niet alleen sprake van het permanente gevaar van de natuur maar van militaire experimenten, van precaire leefomstandigheden, van een ontregelde economie, van sociale ongelijkheid en uitsluiting.
 
De ik-figuur is een betrokkene maar bovenal een outsider. Als overlever tracht hij te begrijpen, lessen te trekken uit was is gebeurd, en de lezer is daarbij zijn bevoorrechte toehoorder. Hij beschrijft en analyseert op een soms klinisch-objectieve wijze zijn wereld. Opmerkelijk is hoe dieren meer empathische aandacht krijgen dan de zombieachtige menselijke wezens. Dieren voelen daarenboven veel preciezer dan mensen wat er aan de hand is, en in die zin zijn de lotgevallen van de hond Levka (die de hele bundel door opduikt) zelfs het meest intrigerend. Meijen is inderdaad een verteller en een observator, eerder dan een louter lyrisch en intimistisch denker. Hij houdt van opsommingen en breedvoerige zinnen, maar net daarin toont hij ook zijn meesterschap. Deze nieuwe bundel is toegankelijker maar in mijn ogen ook sterker dan zijn voorganger, en dat wil wel wat zeggen. 
 
Jens Meijen: Sunset industries. Gedichten, De Bezige Bij, Amsterdam 2023, 61 p. ISBN 9789403171111. Distributie Standaard Uitgeverij 

deze pagina printen of opslaan