Nederlands proza
BOEKEN NR. 6, JUNI 2023
Nhung Dam: Definitie van liefde
door Jo Vanderwegen
Definitie van
liefde is de tweede roman
van de actrice Nhung Dam (°1984). Haar eerste roman Duizend vaders ging
over een elfjarige dochter van Vietnamese bootvluchtelingen die in een koud
land zijn terechtgekomen en zich daar proberen staande te houden. Dat hoeft
niet te verwonderen, want zelf is Nhung Dam ook dochter van Vietnamese
bootvluchtelingen. Zo beschreef ze al in menig interview de vele afwijzingen
die ze bij audities ervoer omdat ‘een van de Drie Zusters (van Tsjechov) toch écht geen Aziatische is’ en had ze
het over het uitgesproken racisme op school of aan het loempiakraam van haar
vader (van wie de klanten denken dat hij traag van begrip is omdat zijn
Nederlands niet is zoals dat van hen en daarom luid en langzaam beginnen te
spreken). Ook de afstandelijke band tussen haar ouders en haarzelf, zeker
wanneer ze ziet hoe het er bij schoolvriendinnetjes aan toe gaat, vond ze
opmerkelijk.
Al die thema’s komen ook nu aan
bod in haar nieuwe boek. En hoewel Nhung Dam duidelijk aangeeft bij aanvang dat
haar roman fictie is, kan de lezer moeiteloos de autobiografische elementen van
racisme en ontheemding van de bladzijden plukken.
In het kort gezegd handelt Definitie van liefde over de actrice
Rose die ontdekt dat ze zwanger is op het moment dat haar geliefde Jason haar
verlaat. Ze is voor haar carrière naar de hippe buurt van New Orleans verhuisd,
maar ervaart dat ze daar tegen een muur aanloopt wanneer ze moet beslissen of
ze haar kind wel of niet zal houden. De talrijke overwegingen van haar
toneelgezelschap, citaten van monniken en auteurs, aanroepingen van Griekse
goden, enz. tonen aan dat iedereen wel iets vindt van haar situatie. Ook de
ongeboren vrucht zélf komt aan het woord, en bespreekt de situatie vanuit de
buik van Rose (inclusief beschrijvingen van neerslag en gynaecoloog). De
vondsten van Nhung Dam zijn origineel, de problematiek authentiek (het al dan
niet hebben van bestaansrecht, racisme, liefdeloosheid, zelfbeschikkingsrecht
voor de vrouw en gebondenheid aan het gezin). De uitwerking laat helaas te
wensen over, is te fragmentarisch en zo nu en dan ronduit zweverig. Om een
voorbeeld te noemen: op een gegeven ogenblik zegt de foetus vanuit de
binnenkant van de buik, zwemmend in vruchtwater: ‘Straks ben ik niet meer één
met de heuvels, dalen, grotten en bergen, niet meer één met de oergoden vanuit
de baarmoeder waar ik me bevind, maar ben ik ook in staat me te manifesteren
als een persoon die kan lopen en praten.’
Het is voor de lezer vaak
moeilijk geconcentreerd te blijven door Dams pathetische verteltrant. De
gebrekkige stijl is niet altijd bevorderlijk voor de geloofwaardigheid van het
verhaal. En dat is jammer, want Nhung Dam zal zeker iets te vertellen
hebben. Alleen is in haar geval literatuur niet het meest geschikte
medium. Jammer.
Nhung Dam: Definitie van liefde, De Bezige Bij, Amsterdam 2023. 352 p.
ISBN 9789403181110. Distributie Standaard Uitgeverij
deze pagina printen of opslaan