Vertaald proza

BOEKEN NR. 2, SEPTEMBER 2015

Edward St Aubyn: De Patrick Melrose romans

door Kris van Zeghbroeck

Schrijven kan therapeutisch werken en in sommige gevallen zelfs levenreddend zijn. Dat was het geval voor de Britse auteur Edward St Aubyn, die het slachtoffer was van kindmisbruik door zijn adellijke vader; zijn Amerikaanse moeder wist ervan. Een ontwrichte jeugd die uitmondde in drugsverslaving en therapie. Vier pogingen tot het schrijven van een roman draaiden op niets uit, tot hij zijn debuut maakte met een roman over zijn jeugd en zijn dysfunctionele upper-class familie. Mocht die roman er niet gekomen zijn dan had hij waarschijnlijk zelfmoord gepleegd. Intussen geniet Edward St Aubyn internationale bekendheid met zijn vijf Melrose-romans. Ze zijn dit jaar voor het eerst in één band verschenen als De Patrick Melrose-romans, nadat ze de voorbij twee decennia individueel in het Nederlands vertaald werden. Eerder verscheen al een bundeling van de eerste drie Melrose-romans (Laat maar, Slecht nieuws, Wat heet hoop) onder de titel Wat heet hoop. St Aubyn schreef een paar andere boeken voordat hij Moedermelk en Eindelijk aan de romanreeks toevoegde. Intussen is ook al zijn recentste roman (Met stomheid geslagen), een satire op het literaire milieu, vertaald. Dit versterkt de indruk dat het familieleven van de Melroses -- of toch de preoccupatie van Patrick Melrose met zijn ouders en zijn verleden -- een afgesloten hoofdstuk is.
Er lijkt een therapeutische lijn te lopen in de romanreeks die St Aubyn de literaire faam bezorgde die hij in de eerste plaatst nastreefde. De cyclus is geenszins een afrekening met zijn ouders, hoewel de dood van eerst zijn vader en later zijn moeder het fictionele verwerkingsproces van de traumatische jeugd ondersteunen. Wat wel onder vuur ligt, is de decadente, verstikkende Britse upper-class die drijft op het concept van overdracht van geld en titel, maar uiteindelijk niet boven haar triviale en nutteloze bestaan kan uitstijgen. Patrick Melrose is pas vijf als hij in een idyllische omgeving van Zuid-Franse wijngaarden veroordeeld wordt tot een traumatische jeugd. Druggebruik brengt tijdelijke soelaas, maar de verwerking start pas met de dood en crematie van zijn vader. Het vormen van een eigen familie met kinderen zorgt voor de nodige lasten, maar brengt tevens meer structuur in zijn leven. Met de dood van zijn moeder lijkt er eindelijk meer (adem)ruimte te komen in zijn leven. In de fictionele verwerking van zijn leven is St Aubyn schatplichtig aan zijn lectuur van Prousts A la recherche du temps perdu voor het omzetten in woorden van de emoties die vervat zitten in de ontleedde tijd. Alleen hanteert St Aubyn een beknopte, sterk observerende ironische stijl die zowel luchtig als indringend kan zijn terwijl hij telkens opnieuw tot de essentie van de steeds wisselende personages doordringt.
 
Amsterdam : Prometheus, 2015, 845 p. Oorspr. titel: The Patrick Melrose novels. ISBN 9789044626476

deze pagina printen of opslaan