6+ - Eerste
lezers zijn allang niet meer aangewezen op taaie verhalen in inhoudsloze zinnen.
De voorbij decennia ontstond een ruim aanbod van spannende, grappige en
boeiende eerste-lezersboeken, waarvan de reeks rond Vos en Haas (Sylvia Vanden Heede) zonder twijfel de bekendste in.
Met de reeks ‘Tijgerlezen’ koos
Querido resoluut voor een aanpak los van AVI-niveaus, die met hun strenge
regels qua woord- en zinslengte en andere criteria de opbouw van een boeiend
verhaal vaak in de weg staan. Is er leven
op Mars? is een van de recentste titels in die reeks voor beginnende
lezers, die met veel illustraties en goede verhalen bovenal inzet op
leesplezier.
Complex
is het boek dan ook niet: het
prentenboek in leesboekformaat wordt nagenoeg volledig gedragen door de pagina vullende
prenten. Die tonen hoe een jongen naar Mars is afgereisd, geschenkje in de
hand, en daar de weg verliest. Teleurgesteld laat hij het geschenkje voor wie
op Mars zou leven achter en dwaalt over de planeet. Op de valreep vindt hij een
bloem, en ook zijn geschenkje en de raket weer terug. Wanneer hij op de
terugreis dan maar zelf de geschenkdoos openmaakt, blijken er enkel wat
kruimels over.
Al die tijd weet je als lezer meer: je ziet immers al op de vierde prent hoe
een vreemd wezen komt piepen, en merkt van dan af hoe dat de jonge astronaut
volgt, tot die laatste in een rondje om het wezen heen loopt en diens onderlijf
voor heuvel aanziet, beklimt en zo zijn raket terugvindt. Het principe is even
eenvoudig als geslaagd, en deze dramatische ironie vormt dan ook het
mechaniekje van menig werk voor jonge kinderen – wie riep nooit ‘Pas op!’ naar
de poppenkastpop achter wie de veldwachter stond?
De vrij sobere prenten in grijs- en bruintinten en enkele
kleuraccenten laten zich makkelijk lezen. Personages en landschap zijn vet
omlijnd en op de overzichtspagina’s van het maanlandschap is nauwelijks
afleiding van de eigenlijke actie. Mimiek en lichaamstaal van het personage
zijn bovendien zo sterk aangezet dat ze moeilijk fout te interpreteren zijn.
Ondanks het beperkte aantal zinnen vergt Is er leven op Mars? best wat technische
leesvaardigheid. ‘Chocoladetaartjes’ kunnen voor beginnende lezers een taaie
hap vormen. Mooi is echter dat het plezier net ontstaat in de botsing tussen
tekst en beeld. De tekst maakt expliciet wat de gezichtsuitdrukkingen
suggereren en geeft de lezer inzage in de gedachten van het personage:
‘Iedereen denkt dat ik gek geworden ben. Niemand gelooft
dat er hier leven is. Maar ik wel. En ik weet zeker dat ik het ga vinden.’
Precies die
inzage in de gedachten van anderen, die we in het echte leven nooit
rechtstreeks kunnen krijgen, wordt wel eens gezien als de motor voor onze
aantrekking tot fictie. Een boek als dit kan die interesse aanwakkeren en de
honger naar lezen op gang brengen.
Jon Agee: Is er leven op Mars?, Querido, Amsterdam 2017, 36
p. ill. Vertaling van Life on Mars door Edward van de Vendel. ISBN 978 90 451
2130 7. Distributie Standaard Uitgeverij
deze pagina printen of opslaan