Vanaf negen jaar
JEUGDBOEKEN NR. 5, MEI 2018
David Almond: Het wonderlijke verhaal van Angelino Brown
door Jürgen Peeters
9+ - In zijn nieuwste kinderboek wordt David
Almond als ‘een van Engelands succesvolste en meest bekroonde schrijvers van
kinder- en jeugdboeken’ geïntroduceerd. Dat blijkt nauwelijks overdreven;
Almond, die in 1998 met De schaduw van
Skellig debuteerde, werd in 2010 met de prestigieuze Hans Christian Andersen
Award bekroond. De jury loofde het magisch-realisme in zijn psychologisch
onderbouwde adolescentenromans, waardoor boeken als De wildernis (2000), De
vuurvreter (2005), Duister (2008)
en Slangenkuil (2010) in een
unheimlich sfeertje baden. In zijn vorige boek De jongen die met piranha’s zwom, vertrok Almond eveneens vanuit
een magisch-realistische plot, die hij in tegenstelling tot z’n
adolescentenromans met een luchtige stijl en humoristische intermezzo’s
combineerde. Het wonderlijke verhaal van
Angelino Brown sluit sterk bij die opzet aan.
Het wat ingedommelde bestaan van
buschauffeur Bert Brown wordt danig op z’n kop gezet wanneer er een engel in
z’n borstzakje verschijnt. Na de eerste schok krijgt de wat zeurderige
chauffeur meteen een beter humeur, want dat positieve effect heeft Angelino –
zoals de engel gedoopt wordt – op z’n omgeving. De wonderbaarlijke ontmoeting
met het gevleugelde wezentje wordt zowel door Bert als z’n vrouw Betty als
volstrekt normaal geaccepteerd. Aan hun omgang met Angelino worden de overige
personages grotendeels afgemeten. Vooral kinderen, en dan met name het trio
Nancy, Jack en Alice, die de engel zonder voorbehoud in hun hart sluiten,
kunnen op Almonds goedkeuring rekenen. Dat geldt ook voor wat naïeve, maar
goedhartige volwassenen als Bert en Betty.
Minder begrip toont de auteur
voor verstarde figuren die autoriteit vertegenwoordigen en meestal slechts in
hokjes denken, zoals het waarnemend schoolhoofd mevrouw Mol, professor Stinkie
of de onderwijsinspecteur. Niet toevallig plaatst Almond hen in schril contrast
met de goedlachse, enthousiaste lerares Kunst, mevrouw Monteverdi, die sterk in
de capaciteiten van haar leerlingen gelooft en buiten de lijntjes durft
kleuren. Dat alles neigt naar een weinig genuanceerde, zelfs stereotype
tweespalt, maar Almond bewijst met verve hoe personages kunnen evolueren en
verleent ook doorgewinterde slechteriken een tweede kans.
Na de uitgebreide introductie
van Angelino verliest het verhaal wat aan kracht. De ware reden voor de komst
van de engel laat zich vooral tussen de regels aflezen; Angelino fungeert als
plaatsvervanger op aarde voor het overleden zoontje van Bert en Betty. Een wat
doorzichtige wending, al siert het Almond dat hij deze insteek slechts
aanstipt. Spannend wordt het pas echt wanneer een zekere Kevin Hackmans in
opdracht van zijn baas Angelino ontvoert. Deze zelfbenoemde ‘slechteriken en
misdadigers’ willen de engel voor grof geld aan de hoogste bieder verpatsen.
Verbeten zetten Bert en Betty de achtervolging in, geholpen door Nancy, Jack en
Alice. Tegenover de verregaande domheid en onkunde van de politie,
verpersoonlijkt door brigadier Grond, plaatst Almond de doortastende kinderen.
Dat resulteert in enkele enerverende passages, tot Angelino transformeert, met
een al te makkelijke oplossing tot gevolg. Een spijtige ontwikkeling, want de
plot van dit fantasievolle kinderboek had meer potentieel.
Net zoals z’n vorige kinderboek
is Het wonderlijke verhaal van Angelino
Brown met veel vaart geschreven, wat aan het hoge vertelritme en de
spanningsopbouw bijdraagt. David Almond maakt veelvuldig gebruik van
alliteraties en assonanties, wat in ritmische zinnen resulteert. Ook zijn
karakteristieke humor verleent het verhaal diepgang, al hoort een te pas en te
onpas windjes latende engel daar niet bij. Minder overtuigend blijkt Almonds
drang tot maatschappijkritiek; het wereldnieuws wordt vernuftig ontleend en van
ironisch commentaar voorzien:
‘De minister van Economische Zaken staat op de voorpagina.
Hij kijkt heel streng. Hij zegt dat arme mensen nog armer moeten worden zodat
ze harder gaan werken.’
Het siert de auteur dat hij niet openlijk wil preken, maar
zijn veelvuldig fulmineren tegen de starre doelgerichtheid van het onderwijs,
slechts gefocust op kennisoverdracht, gaat gaandeweg vervelen.
De comic-achtige
figuurtjes van de Britse illustrator Alex. T. Smith verlevendigen het verhaal,
al komen ze beduidend beter tot hun recht in een kleurrijke context, zoals op
de voorflap. Herleid tot grijs-, zwart- en wittinten verliezen ze veel van hun
zeggingskracht.
Het wonderlijke verhaal van
Angelino Brown bevat enkele spannende scènes, maar Almond schrijft– net
zoals in z’n vorige kinderboek – te veel volgens een vast recept, waarvan
humor, fantasie en avontuur de belangrijkste ingrediënten uitmaken. Het zijn
verhalen die makkelijk weglezen en weleens een glimlach ontlokken, maar verder
geen blijvende indruk nalaten. Hopelijk wendt David Almond zijn ware
schrijftalent opnieuw aan een zenuwslopende, psychologisch uitgebalanceerde
adolescentenroman, waarmee hij z’n naam gevestigd heeft.
David Almond: Het wonderlijke
verhaal van Angelino Brown, Querido, Amsterdam 2018, 254 p. ill. ISBN 9789045120911.
Vertaling van The tale of Angelino Brown door Annelies Jorna. Distributie
Standaard Uitgeverij.
Meer over het werk van David
Almond lees je hier
deze pagina printen of opslaan