4+ - Piet
en Sint en het slimme kind opent traditioneel op de avond van 5 december
wanneer sinterklaas, (een blanke) Piet en het paard zich klaarmaken voor hun
jaarlijkse tocht over de daken. Al snel wordt duidelijk dat dit geen gewoon sinterklaasverhaal
is: de daken zijn niet onder een dikke laag sneeuw bedekt, maar het regent en
er staat een gure wind. Kletsnat besluiten Sint en Piet te schuilen in het huis
van het slimme kind Loulou.
Loulou, een meisje
met een donkere huidskleur, mag eigenlijk geen vreemden binnenlaten van mama,
maar voor Sint maakt ze graag een uitzondering. Het lijkt Sint en Piet echt
niet mee te zitten die avond: door het drogen is de jurk van Sint gekrompen en
tijdens het afdrogen van de schimmel ontdekt Loulou dat het eigenlijk een
geverfd bruin paard is. Sint die zijn baard föhnt, zich vervolgens in een jurk
van Loulou’s moeder probeert te hijsen en Loulou die het paard groen-blauw
verft: het levert een reeks komische beelden op, maar schetst ook de
absurditeit van het krampachtig vasthouden aan tradities.
Gerda Dendooven stelt de huidige klassieke sinterklaastraditie,
en de hiermee verbonden zwarte pietendiscussie, duidelijk in vraag: Sint en
Piet doen wat de traditie voorschrijft, het is de verstandige Loulou die met de
moraal komt:
'Wat
doet dat ertoe,
riep Loulou toen luid.
Een krul of
een kleur,
dat maakt toch niets uit.
Het gaat mij om
de pakjes,
die maken mij blij.
En dat is het enige
wat echt telt voor mij.’
Het boek is geschreven in gebroken-rijmvorm
(abcb), wat zorgt voor een vlot vertelritme en het uitermate geschikt maakt als
voorleesboek. Hier en daar voelt het rijmen te geforceerd aan (‘Er vielen wat
druppels en daarna heel veel. Het regende fel, ze kregen hun deel.’ en 'Dit is
de Sint, hij is het warempel. Kom maar gauw binnen, en kijk uit voor de
drempel.'). Dendooven hanteert een maximum van zestien regels, vaak verdeeld
over twee pagina's, die perfect worden aangevuld door haar illustraties over
een dubbele bladzijde. Afhankelijk van de achtergrondkleur staat de tekst in
het wit of blauw gedrukt, wat zorgt voor een aangename bladspiegel. Kenmerkend
zijn Dendoovens robuuste, expressieve tekeningen met buitenproportionele handen
en voeten.
Op
een speelse manier maakt Dendooven ook een verwijzing naar een van haar vorige prentenboeken:
in de woonkamer van Loulou ligt een boek over Krol – cf. Het verhaal van Slimme Krol en hoe hij aan de dood ontsnapte,
ook al zo’n slim kind, dat wars van
traditie en volksgeloof zelf nuchter een standpunt inneemt. Details zijn veelal aangebracht in vette potloodlijnen. Een leuk
extraatje zijn de illustraties van allerlei cadeaus, chocoladefiguren en
mandarijntjes op de binnenkant van de voor- en achterflap.
Dit boek is tot stand gekomen in
samenwerking met Leca vzw en het minderhedenforum. Als iemand een gevoelig en
actueel thema in een kinderboek kan verwerken is het Gerda Dendooven wel. In haar
boek Stella
sneed ze al de thematiek van de vluchtelingencrisis aan en nu komen diversiteit
en verdraagzaamheid aan bod. Meer nog lijkt ze te willen aantonen dat het
klassieke sinterklaasverhaal in vele opzichten achterhaald is en niet meer past
in de multiculturele samenleving van vandaag. Zonder de sinterklaassfeer teniet
te willen doen, gebruikt ze zowel klassieke als nieuwe elementen om een verhaal
te vertellen dat geschikt is voor álle kinderen.
Ten slotte laat ze Loulou mooi en eerlijk samenvatten dat
de traditie van sinterklaas kan herschreven worden zonder hierbij de essentie
voor vele kinderen (de pakjes) uit het oog te verliezen. Hiermee toont
Dendooven opnieuw haar uitstekende inlevingsvermogen in de wereld van kinderen.
Op het einde trekt het drietal de nacht weer in om cadeautjes te gaan bezorgen:
Sint in zijn gekrompen jurk, Piet zonder een beroet gezicht en met een
donkerbruin paard. Het lijkt, net zoals dit boek, een hoopvol begin te zijn van
een nieuwe sinterklaastraditie.
Gerda Dendooven: Piet en Sint en het slimme kind, Querido,
Amsterdam 2018, 32 p. : ill. ISBN 9789021414911. Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan