Adolescenten

JEUGDBOEKEN NR. 4, APRIL 2019

Nic Stone: Wat zou Martin doen?

door Charlotte Devlies

15+ - Justyce McAllister ziet dat zijn ex-vriendin van plan is stomdronken met de auto te gaan rijden. Jus pakt haar autosleutels en zet het meisje op de achterbank. Maar voor hij het weet, wordt hij in de boeien geslagen. Justyce is zwart, draagt een hoodie en is dus meteen verdacht. Hij krijgt de kans niet om de situatie uit te leggen, de agent is agressief en neemt hem onmiddellijk mee naar het politiebureau.
 
Na dit incident is Justyce van slag: ‘Sinds mijn aanvaring met die agent ben ik extra alert. Ik zie dingen die me anders niet waren opgevallen of die ik probeerde te negeren.’ Als Jus nieuwsberichten ziet van politiegeweld op zwarte jongeren, beseft hij dat het ook met hem slecht had kunnen aflopen. In een poging om te gaan met die onrechtvaardigheid, start hij een ‘Wat zou Martin doen’-experiment. Zijn doel is te leven in de voetsporen van de invloedrijke Martin Luther King. Justyce noteert zijn bevindingen in brieven aan Martin.
 
Jus groeide op in een kansarme buurt, maar gaat nu naar de prestigieuze Braselton Preparatory Academy in Atlanta, waar hij een van de weinige zwarte leerlingen is. In het boek komen onderwerpen als racisme, white privilege, etnische profilering, het voorkeursbeleid en de mythe van de superpredator aan bod. Toch gaat het in de eerste plaats over de obstakels in het dagelijks leven van een zwarte jongen in een grotendeels witte omgeving. De karakters zijn geloofwaardig neergezet aan de hand van vlotte dialogen. De beschrijvingen zijn echter minder geslaagd, Engelse uitdrukkingen zijn soms te letterlijk vertaald. Het verhaal, verteld vanuit een personaal perspectief, wordt onderbroken door brieven aan Martin en nieuwsberichten.

Ook al is het een young adult-roman, toch geeft de cover een jongere indruk. Dat gevoel wordt in het boek bevestigd door de aanwezigheid van een duidelijke mentorfiguur. Meneer Drey – ‘Doc’ voor de leerlingen – is de favoriete leraar van Jus. Doc vertelt niet alleen over zijn persoonlijke ervaringen, maar hij plaatst het gedrag van anderen ook in perspectief. Jus is gedurende de hele roman onzeker en verward. Hij spreekt met verschillende mensen, die elk hun ervaringen met hem delen en heel uiteenlopend advies geven. Jus komt uiteindelijk tot het besef dat hij zelf zal moeten ontdekken wie hij is en waar hij in gelooft.
 
Wat zou Martin doen? hoort perfect binnen de Black Lives Matter-beweging die nu ook in boeken voor young adults onder de aandacht komt. De onderwerpen zijn grotendeels dezelfde als in de bestseller The Hate U Give van Angie Thomas en zo wordt het boek ook gepromoot: wederom zorgt een schokkend incident ervoor dat een zwarte jongere twijfelt aan hoe hij moet omgaan met discriminatie. Verschillende onderwerpen missen evenwel de nodige diepgang, waardoor het geheel minder krachtig is dan The Hate U Give. Toch blijft het een relevant boek met een belangrijk thema.

Nic Stone: Wat zou Martin doen?, Van Goor, Amsterdam 2019, 200 p. Vertaling van Dear Martin door Margot Reesink. ISBN 9789000365449. Distributie Lannoo

deze pagina printen of opslaan