15+ - ‘O, voordat ik het vergeet: alles wat ik
zo ga opschrijven is waar. Dit is niet zo’n verzonnen verhaal met een boodschap
en kunstmatige plotwendingen en doorwrochte metaforen. Daar biedt de
geschiedenis geen ruimte voor. Feiten zijn feiten, of ze je nou bevallen of
niet. Het enige wat ik heb aangepast, is een van de namen: de hare. Het voelde
gewoon niet goed om haar echte naam te gebruiken, dus ik noem haar Jane, van
Jane Doe, de belichaming van anonimiteit.’
Michael Belanger is docent
geschiedenis op een middelbare school in Connecticut en schreef met De geschiedenis van Jane Doe zijn eerste
boek, een young adult-roman. Het citaat hierboven, waar het eerste hoofdstuk
van het boek mee eindigt, verklapt het al: de auteurs fascinatie voor
geschiedenis en de (schijnbare) tegenstelling met verhalen speelt een
belangrijke rol in dit debuut.
Raymond is in zekere zin een typisch hoofdpersonage voor een
YA-roman. Hij zit op de middelbare school, vindt weinig aansluiting bij
leeftijdsgenoten en heeft een beste vriend die vooral geïnteresseerd is in
vampiers. Raymond is een eenzaat met een bijna obsessieve belangstelling voor
geschiedenis. Het is met name de geschiedenis van Burgerville, de plaats waar
hij woont en die in het boek omschreven wordt als ‘het saaiste stadje van de
wereld’, die hem mateloos boeit.
Op een dag komt er een nieuw meisje in de stad wonen –
inderdaad, Belanger houdt zich nogal aan de conventies van het genre – en
Raymond raakt tot zijn eigen verbazing bevriend met haar. Zijn vriendschap met
Jane plaatst hem meteen een stuk hoger op de sociale ladder en leert hem ook
omgaan met een nieuwe emotie: ontluikende verliefdheid. Hij vertelt Jane alle
gekke weetjes uit de geschiedenis van Burgerville, van de legende van de groene
koeien tot de absurde stambomen van de belangrijkste families uit de stad. Jane
luistert graag, is gefascineerd door Raymonds kijk op de wereld, maar heeft
vooral het gevoel dat hij haar de kans biedt om opnieuw te beginnen met haar
leven.
Door de
structuur van het boek weet je als lezer meteen dat er op een bepaald moment
iets gebeurt met Jane. Het eerste hoofdstuk heeft als titel ’61 dagen erna’,
het derde hoofdstuk ‘254 dagen ervoor’. Daaruit maak je al snel op dat Jane
waarschijnlijk niet meer leeft. Hoewel het kantelpunt van de roman dus al bij
voorbaat wordt weggegeven, doet dit geen afbreuk aan de spanning die Belanger
gedurende het verhaal opbouwt. De hoofdstukken die voorafgaan aan de
gebeurtenis vertellen over de aanloop naar het drama, de hoofdstukken erna over
Raymonds verwerking ervan. Hoe dichter die bij elkaar komen, hoe meer je als
lezer de adem inhoudt.
De geschiedenis van
Jane Doe is zeker geen atypisch YA-verhaal, maar Belanger voegt aan zijn
roman een aantal perspectieven en onderwerpen toe die het alsnog origineel
maken. Oké, zoals bijna elke roman uit het genre focust ook dit verhaal op
mentale problemen en de verwerking daarvan. En ja, het gaat over een eenzame
tiener die verliefd wordt op het nieuwe meisje in de stad. Maar De geschiedenis van Jane Doe gaat ook
over de spanningsboog tussen feit en fictie, over Raymonds poging en onvermogen
om aan de hand van Janes voorgeschiedenis haar dood te verklaren en over de
vraag hoe goed we een andere persoon eigenlijk echt kunnen kennen. Is Belangers
roman een revolutionaire tienerroman? Neen. Is het een aanrader voor alle
leeftijden? Zeker.
Michael Belanger: De geschiedenis van Jane Doe, Lemniscaat,
Rotterdam 2019, 252 p. Vertaling van The history of Jane Doe door Lydia Meeder & Barbara Zuurbier. ISBN 9789047711117. Distributie
De Eenhoorn
deze pagina printen of opslaan