Vanaf twaalf jaar

JEUGDBOEKEN NR. 5, MEI 2024

Dirk Weber: Welkom thuis, chrononauten

door Martina van der Logt

12+ - Ondanks dat Dirk Weber al meerdere boeken met prijzen op zijn naam heeft staan, is hij nog tamelijk onbekend bij het grote publiek. Voor Duivendrop ontving hij een Zilveren Griffel. Voor De Goochelaar, de geit en ik (Querido 2014) kreeg hij zijn tweede Zilveren Griffel en de prijs voor het beste historische kinderboek, de Thea Beckmanprijs. Met zijn laatste boek Welkom thuis, chrononauten schreef Weber een prachtig en gelaagd verhaal over de sympathieke weesjongen Barend, die gevraagd wordt bij het veilinghuis van meester Rieter te komen werken.  

Welk werk hij mag gaan doen is in eerste instantie niet duidelijk voor Barend, maar hij heeft niets te verliezen en grijpt deze kans met beide handen aan. Hij tekent een contract voor achttien maanden. Al snel blijkt dat meester Rieter, een gewiekste kunsthandelaar met een neusje voor verloren kunstwerken, een nogal obscure manier van werken heeft. Op de zolder van het veilinghuis bevindt zich namelijk een opening in het ruimte-tijdcontinuüm.
 
‘Het is een soort… een soort wak in de lucht. Een ronde schijf waar de lucht harder is.’
 
Via de opening kunnen reizigers steeds sprongen in de tijd maken. Hoe Weber het tijdreizen uitlegt en vooral omschrijft is briljant. Alle zintuigen spelen daarbij een rol.
 
Meester Rieter vraagt zijn tijdreizigers, zijn chrononauten, om verdwenen of verloren kunstwerken vlak voor ze zouden verdwijnen te redden en op een plek te bewaren waar meester Rieter ze in zijn eigen tijd kan ophalen. Barend wordt opgeleid tot zo'n tijdreiziger. Samen met zijn toegewezen liaison Lize komt hij echter al snel tot de schokkende ontdekking wat er gebeurt als reizigers te veel tijdsprongen hebben gemaakt. Zij komen terecht in ‘Het huis met de lege jongens’. Ze bedenken een plan om aan het wurgcontract van meester Rieter te ontsnappen.
 
Weber zet Barends karakter in de eerste hoofdstukken stevig neer en je voelt meteen sympathie voor hem. We leren Barend kennen als een eenzame, rechtvaardige jongen met een goedwerkend moreel kompas, maar wel met de drang naar avontuur en een voorliefde voor kunst. Barends leven gaat niet over rozen. Anderhalf jaar eerder is zijn moeder overleden en krijgt hij te horen dat zij eigenlijk zijn tante was. Zijn echte moeder heeft hem bij haar zus achtergelaten.
 
Het verhaal van Barend en zijn zoektocht naar zichzelf en zijn familiegeschiedenis blijkt letterlijk in het verleden te liggen. Weber heeft op een sterk uitgedachte en ingenieuze manier de tijdlijnen, de kunstwerken en de zoektocht van Barend met elkaar weten te verweven. Barend en Lizes opbouwende verliefdheid en de spanning rondom de oplichterspraktijken van meester Rieter zijn de verhalende elementen die de lezer geboeid en de beweging erin houden.
 
Barends karakter is wel het enige dat dieper wordt uitgewerkt. Over de andere personages blijft de lezer veelal in het ongewisse, op wat kleine uitweidingen na. Zelfs Lizes verhaal blijft oppervlakkig. Wat drijft eenieder en hoe zal het hen vergaan? Dat op het einde meester Rieters oplichterspraktijk niet opgedoekt wordt, voelt onbevredigend. Er zijn verschillende losse eindjes die vragen om meer. Of is het aan de lezer om te accepteren dat hij niet de alwetende is en dat Barend en Lize er uiteindelijk voor kiezen om het verleden (of is het de toekomst?) los te laten?
 
Welkom thuis, chrononauten is een combinatie van verschillende winnende elementen. Neem een (fictieve) historische setting, (verzonnen) kunstenaars en een vleugje sciencefiction en het kan bij mij eigenlijk al niet meer stuk. Weber neemt de tijd om het verhaal laag voor laag op doek te zetten. Wat het helemaal een heerlijke weglezer maakt, zijn de weergaloze tijdsimpressies van de fictieve stad Waesdrecht, de omgeving en vergezichten en vooral de beschrijvingen van de kunstwerken. Weber weet met woorden een kunstwerk tot leven te brengen. Welkom thuis, chrononauten is een geweldig spannend en gelaagd boek dat een groot publiek verdient.
 
Dirk Weber: Welkom thuis, chrononauten: Querido, Amsterdam 2024, 367 p. ISBN 9789045130002. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan