Vanaf zes jaar
JEUGDBOEKEN NR. 10, DECEMBER 2021
David Grossman, Ninamasina (ill.): Elke rimpel een verhaal
door An-Sofie Bessemans
6+ - ‘Elke rimpel
vertelt een verhaal’, zo blijkt in het gelijknamige prentenboek van de
Israëlische David Grossman en de Italiaanse illustratrice Ninamasina. Elke
dinsdag na school gaan de kleuter Yotam en opa Amnon samen druivensap en koffie
drinken op café. De opa lacht en de kleine tekent, zegt serveerster Aviva, die
blij is hen te ontvangen. Hoe opa aan zijn rimpels komt, wil Yotam weten. En
dan steekt opa van wal.
De onbevangen vragen van Yotam leiden tot een betekenisvol
gesprek met opa, die stukjes van zijn levensgeschiedenis en wijsheid aan zijn
kleinzoon doorgeeft. Aan elke rimpel verbindt opa een gebeurtenis. Het maakt
voor de kleuter de tijd en de ouderdom tastbaar, net als de belangrijke
gebeurtenissen in opa’s leven, een afspiegeling van persoonlijke vreugde en
verdriet. Yotam raakt de rimpels ook aan. Voor opa een inspiratie om een
verhaal in woorden te vertellen, voor Yotam een inspiratie voor zijn tekening.
Ninamasina
tilt de eenvoudige tekst van Grossman met haar beelden naar een hoger niveau.
Blauw en donkere tinten voeren de boventoon, alsof opa’s leeftijd hem naar de
avond en de nakende nacht van het leven heeft gebracht. Zijn handen dragen de
sporen van een lang leven. Een mooie dubbele pagina wordt ingenomen door een
kopje koffie van boven gezien, waar opa in roert. Op zijn ene mouw zie je een
boom die bijna al zijn blaadjes heeft verloren, op de andere zie je riet. De
blaadjes waaien rond het kopje en later vindt een kleine vinger met strakke
huid de weg naar opa’s lijntjes. De handen van opa zijn oud, je ziet hoe de
vingers overgaan in een boom die al heel diep is geworteld. Niet toevallig
komen aan het einde van het boek handen terug...
Voor de lijnen in opa’s gezicht
roepen Grossman en Ninamasina associaties op met de zee - waar we later een
guitig oranje visje in zien duiken. Droeve, onverwachte (?) gebeurtenissen
krijgen vorm in druppels en een bliksemschicht. Misschien is het ook geen
toeval dat bij de openingsprent, waar Yotam vraagt naar wat er op opa’s gezicht
zit, we opa op de rug zien naar zijn ogen tasten - verwijst hij echt naar zijn
bril, of moet hij een traantje wegpinken? Het mag duidelijk zijn dat opa heel
erg van zijn kleinzoon houdt, en dat zijn geboorte hem vleugels heeft gegeven.
Alleen in de prenten,
niet in de tekst, zien we de suggesties van een naald, die de rimpels door het
gelaat van opa heeft geregen. Of de rimpels pijn doen, wil Yotam namelijk
weten. De opa glimlacht en zegt van nee. Mooi is de suggestie van hoe rimpels
ons weer aan elkaar naaien, als wonden die gehecht moeten worden. Leuk is het
knipoogje naar het kopje koffie, dat een vlekkerig cirkeltje maakt in de
tekeningen. Zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan, maar fijner is om de
betekenis in dit kleinood zelf verder te ontdekken.
David Grossman:
Elke rimpel een verhaal, Cossee, Amsterdam 2021, 40 p. : ill. ISBN 9789059369962.
Vertaling uit het Hebreeuws door Hanna Breukers
deze pagina printen of opslaan