De Nederlandse
natuurfotograaf Theo Bosboom wordt gedreven door de relatie tussen kunst en
natuur. Hij heeft een bijzonder oog voor detail en compositie die hij aanwendt
om de natuurlijke patronen van de natuur kunstzinnig vast te leggen.
Zijn
landschapsfoto’s hebben soms iets van geschilderde taferelen zoals we die
kennen van bijvoorbeeld Paul de Roy (Lapland, 2013). Vandaar voelt
Bosboom het belang om te stellen dat alle beelden op zijn website
(theobosboom.nl) waarachtige natuurbeelden zijn die in het wild getrokken
werden.
Hij benadrukt dat er geen digitale manipulaties gebeuren op de gangbare
verwerking in Lightroom of Photoshop na. Silver Efex Pro laat hem toe
zwart-witbeelden te reproduceren binnen de mogelijkheden van de traditionele donkere kamer. Andere creatieve effecten zijn gerealiseerd op
basis van de camera en de natuurlijke omstandigheden.
Zijn favoriete fotolocaties omvatten onder meer de Ardennen, Zweden en de
Alpen, maar Bosboom heeft een uitzonderlijke band met IJsland. De diversiteit
van de landschappen en de natuurverschijnselen is daar zo indrukwekkend dat het
net is ‘alsof ik de natuur hier intenser beleef. IJsland kruipt onder mijn
huid, het raakt me, het overweldigt me, iedere keer weer opnieuw’.
Gedurende
een periode van zes jaar fotografeerde hij in het totaal vier maanden lang
tijdens de verschillende seizoenen. Om optimaal van het speciale lichteffect
van zonsondergang en zonsopgang te profiteren werkte hij in de zomer tijdens de
zeer korte nachten. Het zijn die en andere speciale lichtomstandigheden die de
foto’s soms een haast onwerkelijk effect geven.
Hoewel op de website een mooie
galerij zwart-witfoto’s werd opgenomen, zijn de foto’s uit zijn boek IJsland
puur haast allemaal in kleuren. De Italiaanse fotograaf Marco Paoluzzo
verkoos in Terra Borealis (2011) zwart-wit om de spectaculaire rots- en
ijsformaties van IJsland, Groenland en de Faeröer vast te leggen. Door zich op
kleuren toe te spitsen kiest Bosboom voor een uitzonderlijk palet dat
tegelijkertijd subtiel en overweldigend magisch overkomt.
(Rendieren in de sneeuw, bij Höfn)
Foto's zijn per definitie
momentopnamen, maar Bosbooms afdrukken hebben vaak iets vloeiends, zodat de natuur in
beweging blijft. De trefwoorden ‘woest’, ‘water’, ‘zomer’, vuur’, ‘herfst’,
‘wit’, vormen de thematische indeling van het sfeervolle IJsland puur . Een literair
citaat (Jules Verne, Halldór Laxness, Jón Kalman Stefánsson) helpt voor ieder
hoofdstuk de toon te zetten.
De fotobijschriften werden achteraan opgenomen,
maar gezien de manier van werken was het interessant geweest om ook technische
details van elke foto op te nemen. Zelf heeft Bosboom al een aantal bekroningen
gesprokkeld binnen de Europese natuurfotografie. Toch krijgt hij nog een
steuntje in de rug met een voorwoord van de invloedrijke natuurfotograaf
Vincent Munier.
Juli 2017 verscheen onder de titel 'Schone juffer' een fotobijdrage over watterjuffers van Theo Bosboom in het Nederlandstalige National Geographic-magazine. Niet toevallig heeft Bosboom een hoofdstuk gewijd aan deze frele waterdansers ('Een vlucht waterjuffers' ) in zijn fotoboek Dromen van wildernis (2015).
In 2006 werd Bosboom al genomineerd met de haarscherpe close-up van een waterjuffer ('Eye-to-eye') in de categorie 'Animal portraits' van de Wildlife Photographer of the Year Award. Deze foto paste niet in de opzet van Dromen van wildernis in tegenstelling tot zijn in 2013 voor dezelfde wedstrijd in de categorie 'Creative Visions' genomineerde herfst(onderwater)foto van bomenkruinen ('Fish-eye view') vanuit een beek onderaan een kleine waterval.
(Vissenblik op herfstbos, Leuvenumse bos, de Veluwe)
'Creative Visions' kan je als het handelsmerk van Bosboom zien en dat geldt ook voor Dromen van wildernis, waarin titelgewijs een soort projectie van wat zou kunnen zijn vervat zit, ware het niet voor de druk van mens en industrie op het landschap van de Lage Landen. Vanuit de zoektocht naar microlandschappen wordt de waarde van het kleinste stukje natuur naast de grote natuurparken onderstreept en de nood het te beschermen voor de komende generaties.
Winter, herfst, eiland (land en water), natuur na brand in de Veluwe (bekroond met een Zilveren Camera (2015, 'natuur & milieu')), de dans van waterjuffers; elk hoofdstuk van het fotoboek reflecteert een passie die vervat zit in de steeds vloeiende cyclus van de natuur: van leven en dood, van leven na de dood. Met zich te focussen op de natuur in onze achtertuin, met kleine maar ook grotere locaties zoals Schiermonnikoog, de Veluwe en de Hoge Venen, wordt de passie voor de eigen natuur opgewekt.
Met de woorden van de Zweedse fotograaf Hans Strand fotografeert Bosboom niet wat hij ziet, maar interpreteert hij wat hij voelt. Een passie die steeds vertrekt van de natuur om de hoek, om dan verder uit te waaieren naar de rest van Europa. In deze exploratie van de Lage Landen wordt Bosboom ondersteund door de poëtische woorden van auteur en natuurliefhebber Kester Freriks.
Theo Bosboom nieuwste fotoboek heet Shaped by the Sea (2018). Daarin fotografeert hij de Europese kusten die in de loop der tijden gevormd zijn door de inbeukende Atlantische Oceaan (zie bovenaan Stairway to heaven (basaltzuilen van Giant's Causeway (Noord-Ierland))). In drie breed gefotografeerde hoofdstukken schuift hij geografisch op van Noord over West naar Zuid. In een combinatie van haast monochroom en kleuren lijkt de woestheid van de kust gaandeweg te verstillen en steeds meer van haar warmte en kleuren prijs te geven.
Op de stranden en in de getijdenpoelen ontwikkelen zich bijzondere stillevens die in het spel van vloed en eb, licht en schaduw een moment bevriezen dat de etherische schoonheid van een seconde vereeuwigt. Zoals 'Simple Beauty', genomineerd in de categorie 'Creative Visions' van de Wildlife Photographer of the Year Award 2018.
Het samenspel van elementen, knots- en blaaswier, en wit zand in Schotse getijdenpoelen (eiland Lewis (Buiten-Hebriden)) geeft een uniek beeld waar je blijvend kan naar kijken. Het geeft de essentie weer van wat Bosboom zoekt ('the simple beauty of structure and pattern created by nature itself') en vormt figuurlijk en letterlijk het visitekaartje van de fotograaf.
Een ander voorbeeld, van de vele opvallende foto's in dit stijlvol vormgegeven fotoboek, is 'Limpet exposure' (zie beneden), waarmee Bosboom genomineerd werd in de categorie 'Animals in Their Environment' van de Wildlife Photographer of the Year Award 2017.
Een tijdloze foto van de Portugese Sintra-kust: de zee bij eb teruggelopen achter de grillige Atlantische rotsen toont het strand met ronde keien waar zeeslakken zich op vasthechten. Het vroege blauw-nachtelijke licht van de achtergrond katapulteert je terug naar het begin der tijden, terwijl in de voorgrond tussen goudreflecterende algen de zeeslakken oplichten.
Globaal
straalt Theo Bosbooms fotografische oeuvre een vorm van intimiteit uit. Naast detailopnames zijn
er ook foto's die een panoramisch beeld geven, maar vanuit de voorgrond nog
steeds die intimiteit uitstralen. Er wordt in die zin door de lens gekeken naar
een beperkt stukje natuur, dat toelaat om op details in te zoomen, om naar het
kleine in de natuur te kijken. Dat maakt dat je veel kan ontdekken in elke vorm
van natuur, ook in de gefragmenteerde natuur om de hoek. Vanuit het kleine het
grotere geheel leren waarderen.
‘Ik vind de
details in de natuur het meest spannend en fotogeniek en ben er dus altijd naar
op zoek. De intieme landschappen ('intimate landscapes') vormen de rode draad in mijn
boeken, ook in Shaped by the Sea. Het is voor mij zelf ook een ontdekkingstocht,
met steeds weer nieuwe boeiende vondsten die ik dan probeer fotografisch vast
te leggen op een boeiende manier.’ (Theo Bosboom)
Theo Bosboom: IJsland puur, Door de bomen, Arnhem, 2012, 144 p. : ill. ISBN 9789081947305
Theo Bosboom: Dromen van wildernis, Door de bomen, Arnhem, 2015, 144 p. : ill. ISBN 9789081947305
Theo Bosboom: Shaped by the Sea, Door de bomen, Arnhem, 2018, 175 p. : ill. ISBN 9789081947367
deze pagina printen of opslaan