Tentoonstelling
Inca: Textiel en tooi uit de Andes
door Kris van Zeghbroeck
Nog tot 21 april 2019 loopt in het Museum Kunst & Geschiedenis (KMKG, Brussel) de
tentoonstelling Inca Dress Code: Pracht
en praal uit de Andes. Architectuur, keramiek, smeedkunst en mummies bepaalden
grotendeels onze beeldvorming van de oude culturen uit Zuid-Amerika en de Andes
(Peru, Bolivië en Chili) in het bijzonder. De door het MAS verworven collectie precolombiaanse
meesterwerken van Dora en Paul Janssen staat sinds 2005 op het netvlies
gebrand.
Dit beeld
wordt nu aangevuld met textiel en weefkunst: de sleutel tot het dagelijkse
leven en de maatschappijstructuur van de Andes-culturen. ‘Textiel bezat een
bijzondere status omdat het gezien werd als een zeer waardevol product: de
Inca’s gebruikten het niet enkel om zich te kleden, maar ook als symbool van
macht en identiteit, als offerande of als ruilmiddel’. Zelf bezit het KMKG een
toonaangevende Amerikaanse collectie, die voor deze expo (vnl. textiel, keramiek, smeedwerk en juwelen) aangevuld wordt met
stukken uit onder meer het Linden Museum (Stuttgart) en het MAS (Antwerpen).
Katoen en
wol van kameelachtigen (Lama, Vicuna, Alpaca, Guanaco) vormden de basis van de
textielproductie, aangevuld met veren en andere plantaardige of dierlijke
vezels. Het uitgebreide palet van kleurstoffen inspireerde ingewikkelde en creatieve
weefmotieven en -patronen. De beperking lag vooral in het gebruik van een handweeftouw
dat de productie beperkte en de snit van de kledij eenvoudig hield.
Hoewel de
tentoonstelling onder de bekende koepelnaam van het Inca-rijk verschijnt, wordt
de hele tijdlijn van het Andes-gebied in kaart gebracht. Vrij onbekende, oudere
en over een langere periode lopende Andes-culturen als Mochica, Wari, Chimú,
Chancay, Nasca, Tiwanaku en Ica-Chincha krijgen hier een gezicht. Wat textiel
betreft geen eilandjes op zich, maar een lange wisselwerking van invloeden die
geografisch samenkomen in het uitgestrekte Inca-rijk.
Met de
koloniale onderwerping van de Inca’s (1438–1533) door de Spanjaarden komt er
geen einde aan dit verhaal. Ook in de koloniale en postkoloniale tijd krijgen
de weeftradities hun beslag. De tentoonstelling heeft een duidelijke
didactische inslag die in de catalogus Inca.
Textiel en tooi uit de Andes verder uitgediept wordt in een tiental
hoofdstukken. Daarbij krijgen, naast de grondstoffen, technieken en geografische
verspreiding, de identiteit die aan textiel ontleend wordt en de rol van
textiel in funeraire gebruiken een belangrijke plaats.
Inca : Textiel
en tooi uit de Andes, Ludion 2018, 208 p. : ill. ISBN 9789491819957
deze pagina printen of opslaan