Fotografie

Ontdekking en beleving: De fotografie van Eddo Hartmann

door Kris van Zeghbroeck

Eddo Hartmanns liefde voor de fotografie vindt zijn oorsprong in het prille medium met lange belichtingstijden, dat in het werk van de negentiende-eeuwse fotograaf Daguerre weerspiegeld wordt. ‘Wat herkenbaar voor mij was uit de fotografie van die tijd is dat je op een plek kunt zijn waarbij fotografie als een soort tijdmachine fungeert. Je kunt als het ware de tijd stilzetten en op een plek rondlopen terwijl je alle haartjes van het gras en alle naden van de stoeptegels kunt tellen.’ Als fotograaf wil Hartmann ‘ontdekkingsreiziger zijn en op plekken komen waar nog niemand geweest is of mooier nog: die nog niet zijn verzonnen’. Opvallend daarbij is dat hij even sterk opgaat in zijn professionele werk voor reclame en bedrijfsleven als voor zijn vrije werk. Vooral de uitwisseling van ideeën spreekt hem aan, wat mogelijk zijn continu leerproces verklaart, waarbij hij af en toe andere fotografen assisteert bij hun werk en die ervaring relateert aan zijn eigen werkwijze. ‘Mooi en technisch perfect’ is een veelgehoorde classificatie van Hartmanns fotografie, maar voor hem is vooral belangrijk ‘dat het mensen raakt’ omdat ‘schoonheid komt met toewijding, passie en tijd; het is iets wat je goed onderzoekt’. Fotografie in zijn zuiverste vorm is voor Hartmann een ‘beleving’: ‘Het boeddhistische idee dat je één in het moment bent, helemaal leeg, zonder dubbele gedachten’. Zijn sterkte is het alledaagse bijzonder te maken, wat maakt dat hij eerder gevraagd wordt om saaie dan pittoreske onderwerpen te fotograferen. Het Atomium in verval, het ensceneren van een maanlandschap in het desolate Death Valley, de naakte mallen van een taxidermist, vintage computers of onderdelen van een elektriciteitscentrale. Het resultaat zijn beelden van een geënsceneerde bevreemde schoonheid, die interesse opwekken door iets te laten zien dat niet zomaar met het naakte oog waarneembaar is. Wetenschap, techniek en verval lijken op Hartmanns website (eddohartmann.nl) het leeuwendeel van zijn oeuvre te typeren. De mens is doorgaans afwezig, maar duikt af en toe op met een bevreemdende gelaatsuitdrukking. Die mens is ook afwezig in zijn recent gepubliceerd persoonlijke project uit 2008: Hier woont mijn huis / Here lives my home. Met de afstandelijkheid van een politiefotograaf registreert Hartmann de plaats delict van zijn jeugd. Het huis waarin hij opgroeide, maar dat hij als jonge tiener met moeder en oudere broer ontvluchtte voor zijn gewelddadige vader. Pas een paar decennia later, wanneer de vader onder last van schulden het huis verlaten heeft, bezoekt Hartmann twee dagen de woning. Het hele interieur, begraven onder lagen paperrassen en rommel, wordt in een inleidende tekst van Douwe Draaisma vergeleken met een archeologische site, waarin traumatische herinneringen begraven zijn. Enkel de punt van een voet verraadt de tijdelijke aanwezigheid van de fotograaf in een wereld waar voor altijd de tijd stilstaat.

Bron: Annemiek van Grondel: ‘Ontdekkingsreiziger in tijd en ruimte’ uit Identity Matters (#1+2/07)

Eddo Hartmann: Hier woont mijn huis / Here lives my home, Lannoo Tielt, 2012, 70 p. : ill. ISBN 9789401402248

deze pagina printen of opslaan